Quyosh haqida umumiy ma’lumotlar

To‘lqin, geotermal energetikasi rivojlanishi va kelajagi. Gidravlik va gidroakkumulyatsion energetika rivojlanishi va kelajagi. Quyosh elementlari va modullarni ketma-ket va parallel ulash

To`lqinlar energiyasi qaytalanuvchi energiya manbasi hisoblanib,
uni mexanik energiyaga aylantirish muhandis oldiga qo‘yilgan asosiy
masalalardan hisoblanadi (76-rasm). Mexanik, gidravlik yoki boshqa
energiya turlariga aylantirilgan to‘lqinlar energiyasidan foydalanib, uni
elektr energiyasiga aylantirish mumkin bo‘ladi. To'lqin energiyasidan foydalanish bo‘yicha birinchi ixtirochiga
patent 1799-yili (Parij)da berilgan. Hozirgi vaqtda to‘lqin energiyasidan
foydalanish bo‘yicha 1000 dan ortiq har hil ixtiro va takliflar mavjud
(AQSh, Buyuk Britaniya, Fransiya, Rossiya). To`lqinlar energiyasi. To‘lqinlar
energiyasi ikki turga bolinadi: tolqinlar
energiyasi va suv sathining kolarilib-
tushish energiyasi.
Geotermal so‘zi grekchadan geo - yer va thermy - issiqlik so‘zlari
boiib, geotermal energiya - yer issiqligi energiyasi deb ataladi. Yer
qa’rida juda katta issiqlik miqdori mavjud. Undan juda arzon va ekologik
zararsiz bitmas-tuganmas energiya olish mumkin [19, 29, 38], Hisoblarga
ko‘ra, yer bag‘rida to‘plangan issiqlikdan olinadigan energiya yer yuzidagi
hamma organik yoqilg'i zahirasidan olnadigan energiyadan bir necha
barobar ko‘p ekan. Ammo bu issiqlik energiyasi faqatgina yer ostidagi
qaynoq suvlardan olinadi, xolos. Bu suvlar ikki turga boiinadi (82-rasm).
1. Termal (issiq) suvlar - ularning temperaturasi 100°C gacha boiadi.
2. Paragidrotermal suvlar - ularning temperaturasi 100°C dan ortiq
boiadi.
Suv oqimining gidravlik energiyasini elektr energiyasiga aylantirib
beruvchi gidrotexnik inshootlar va gidroenergetik jihozlar yig‘indisi
gidroelektrostansiya (GES) deyiladi [19, 29],
Ma’lum balandlikda joylashgan tabiiy va sun’iy yig‘ilgan suvdan elektr
energiyasi ishlab chiqaruvchi, ham turbina, ham nasos joylashtrilgan
energetik obyekt, suvni yig‘uvchi (gidroakkumulatsiyalovchi) gidroelektrostansiya
(GAES) deyiladi

7.