Quyish va qadoqlash texnologiyasi

Polimerlash va qog‘oz, aluminiy folgachasi asosidagi mate-
riallar. 
Kombinirlangan materiallarda turli xossali mahsulotlar 
qatlami hosil qilinsa, idishga solingan mahsulotni o ‘zgarishsiz va 
yo‘qotishsiz saqlash im konini beradi. A1 folgasi yuqori to ‘siq 
xossalariga ega b o ‘lib, gazlarga, suyuqliklarga nisbatan yuqori 
o ‘tkazuvchanlikni ta ’minlaydi. Folganing qatlami qadoq ichidagi 
mahsulotni yorug‘likdan saqlaydi. BFP 3 qavatli kombinirlangan
32

---

materiallar tarkibidagi yog‘ miqdori yuqori bo‘lgan oziqa mahsu- 
lotlarini qadoqlash uchun upakovkalar tayyorlashda ishlatiladi.
Xususiy hollarda mayonezni paketlarga qadoqlashda BFPni 
ishlatish tavsiya etilgan.
Takrorlash uchun savollar
1. Turli hajmdagi idishlarga qadoqlashning sabablari nimada?
2. Ko‘p qatlamli polimer va kombinirlangan qadoqlash materiallari 
haqida ma’lumot bering.
3. Polimer, qog‘oz va aluminiy folga asosidagi materiallar haqida 
ma’lumot bering.
33

---

II BOB. YOG‘-MOY MAHSULOTLARINI
QADOQLASH LINIYALARI
2.1. O‘simlik moylarini qadoqlash
Yog‘ sifatini saqlash va yog‘-moy sanoatida savdo madaniyatini 
oshirish uchun so‘nggi yillarda iste’mol uchun mayda idishlarga 
qadoqlangan yog‘ assortimentlari ko‘paymoqda. Yog‘lar 0,5—2,0 
litr hajmli shisha idishlarga va asosan, polimer material —polivinil- 
xloriddan tayyorlangan, polietelen qopqoqli idishlarga qadoqlan- 
moqda.
Mayda idishlarga qadoqlaydigan zamonaviy liniyalar ishlab 
chiqaradigan firmalar qatorida «Krupp-Kauteks» (Germaniya), 
«Reno-pak» (Shveysariya) va « Steka» (Fransiya) firmalarini mi- 
sol qilib ko‘rsatish mumkin.
Yog‘larni «Steka» (Fransiya) firmasining uskunalarida
qadoqlash 
(2.1-rasm). Past bosimli kompressor 
1
dan chiqayotgan 
0,75 MPa bosimdagi siqilgan havo ressiver 
2
orqali yuqori bosimli 
kompressor 
3
ga keladi. U yerdan ressiver 
4
orqali 3,5 MPa bosim 
ostida siqilgan havo puflovchi avtomat 
5
ga beriladi. PET prefor- 
malar 
6
korobkada yig‘iladi va butilka puflash avtomati 
5
ga uza­
tiladi. Bu yerda soatiga 1500 donagacha hajmi 1 litr bo‘lgan butil- 
kalar yasaladi va monoblok-butilkaga yog‘ quyish avtomati 
7
ga 
uzatiladi. Monoblokka bir vaqtning o ‘zida rafinatsiyalangan yog‘ 
kelib tushadi va butilkalar yog‘ bilan to ‘ldiriladi. Monoblok butil- 
kalarni chayqash, yog‘ bilan to ‘ldirish va tiqinlarni mahkamlash 
moslamalari bilan jihozlangan. To‘ldirilgan va tiqinlari yopilgan 
PET butilkalar yorliq yopishtiruvchi mashina 
8
orqali o ‘rovchi 
moslama 
9
ga uzatiladi. Bu yerda butilkalar 6 donadan qilib, poli­
etilen plyonkaga o ‘ralib, paketlar hosil qilinadi.
Paketlar qizdirish tunneli 
10
orqali o ‘tib, 
11
qurilmada pod- 
donlarga taxlanadi va folga bilan o ‘raladi. So‘ngra bloklar 
14
ara-
34

---

vacha 
13
yordamida tayyor mahsulot omboriga jo ‘natiladi. Bo‘sh 
va yog‘ bilan to ‘ldirilgan PET butilkalarni uzatish transportyor 
12
yordamida amalga oshiriladi. Qadoqlash liniyasining unumdorligi 
kuniga 40 tonnaga teng.