Quyidagi atomlarning absolyut massalari berilgan. Ularning nisbiy atom massalarini toping: tcmir— 93,13-10"27kg; vodorod— 6710""7kg: uran —396,67-10": 7kg. 20- bet

^a)Mr Fe₂0₃;=(56*-2)+(16*3)=112+48=160

b) Mr Fe₃0₄ =(56*3)+(16*4)=168+64=232

c) CaC0₃;=40+12+(16*3)=100

d)Na₂S0₄.=(23*2)+32+(16*4)=142

2. 19.6g sulfat kislotani modda miqdorini hisoblang

n =19.6/98=0.2

1. Quyidagi birikmalar tarkibidagi elementlarning massa ulushlarini hisoblang:

ajFeO; b) P₂O_s; c)Na₂C0₃; d) A1₂(S0₄)₃

ajFeO;=56+16=72 b) P₂O_s;=(31*2)+(16*5)=142 c)Na₂C0₃ =(23*2)+12+16*3 =106

d) A1₂(S0₄)₃ =(27*2)+(32+16*4)*3=342

2. «Farg'onaazot» korxonasida mineral o'g'it NH₄N0₃ ishlab chiqariladi. Shu o'g'it tarkibida necha % azot bor?

NH₄N0₃ =14+4+14+48=80 w = 28/80= 0.35 *100%=35%

3. 
   Quyidagi mineral ogitlarning qaysi birida azotning % ulushi kop;NaNO_3- KNO₃
   

1. 
   Mr(NaNO₃)=23+14+48=85 W%=14/85*100%=16.4%
   
2. 
   Mr(KNO₃)=39+14+48=101 W%=39/101*100=38.6%
   

4. 
   a)0.2mol ; b)0.5mol modda miqdoridagi P₂O₅da nechta molekula bor? P₂O₅da necha % P bor?
   

Mr( P₂O₅)=31*2+16*5=62+80=142 a)1mol-----142g b)1mol---142g

0.2mol---x=28.4g 0.5mol---x=71g

W%=62/142*100%=43.6%

1. Kimyoviy formulasi quyidagicha bolgan birikmalarning nisbiy molekular massasini aniqlang a)Al₂O₃ b)H₂CO₃ d)KNO₃ Ca₃(PO₄)

2. Pirit FeS₂ tarkibidagi elementlarning massa ulushlarini hisoblang.

MrFeS2=56+32*2=56+64=120

W%Fe=56/120*100%=46.70%

W%S=64/120*100%=53.3%

3. Misning massa ulushi quyidagi birikmalarning qaysi birida ko'p: Cu₂0, CuO.

MrCu2O=64*2+16=128+16=144 W%Cu=128/144*100%=88.8%

MrCUO=64+16=80 W%Cu=64/80*100%=80%

4. Tarkibi quyidagicha bo'lgan birikmaning formulasini aniqlang:
K—3 9,7%, Mn — 27,9%, О — 32,4%

KxMnyOz X=39,7/39=1.01 Y=27,9/55=0,5 Z=32,4/16=2,02 Javob:K₂MnO₄

5. Tarkibida 56,4% fosfor bo'lgan, fosforning kislorodli birikmasi formulasini
toping:

P=56.4%--x

O=43.6%--y

PxOy x=56.4/31=1.8 y=43.6/16=2.7 x/y=1.8/2.7=0.9 x=1.8/0.9=2 y=2.7/0.9=3 P₂O₃

Mustaqil yechish uchun masalalar

1. 
   444 g malaxit Cu₂(OH)₂C0₃ parchalanishidan necha grammdan mis (II)-oksid, karbonat angidrid va suv hosil bo'ladi?
   

Cu₂(OH)₂C0₃ = 2CuO + H₂O + CO₂

222g -----------160g----18g-----44g

444g-------------x₁---------x₂-------x₃ x₁= 444*160/222=320g CuO x₂=444*18/222=36g H₂O x₂=444*44/222=88g CO₂

2. 
   Ushbu Fe₃0₄ + 4H₂ = 3Fe + 4H₂0 reaksiyada 28 g Fe hosil bo'lgan bo'lsa, reaksiya uchun qancha temir kuyindisi olingan?
   

Fe₃0₄ + 4H₂ = 3Fe + 4H₂0

176g--------------165g

X-------------------28g x=28*176/165=29,8g Fe₃0_{4 olingan}

3. 
   1,22 g Bertole tuzi КСlO₃ parchalanganda necha gramm KC1 va kislorod hosil bo'ladi?
   

2KClO₃=2KCl +3O₂

245g------149g----96g

1,22g------x₁-------x₂ x₁= 1,22*149/245=0,745g KC1 x₂=1,22*96/245= 0,48g O₂

4. 
   26 g ruxni eritish uchun zarur bo'lgan xlorid kislota massasini va molyar miqdorini hisoblang
   

Zn + HCl = ZnCl₂ + H₂

64g----36,5g

26------x x=26*36,5/64= 14.8g HCl n=14,8/36,5=0.4mol

II-BOB 18-&Kislorod oddiy modda.

2...Kislorod ozonlashtirilganda hajmi 8 ml ga kamaydi. Qancha hajm kislorod ozonga aylangan va qancha hajm ozon hosil bo'lgan?

3O₂₌ 2O₃

3. Ozon va kislorod aralashmasining o'rtacha molekular massasi 40 g, aralashmada necha % kislorod bor?

O₃+O₂=40g 48+32=80g----------32g 40g--100%

40g-----------x=16g 16g--x=40%

19&

3. 
   N.sh da olchangan 2.5l CH₄ni kislorodda tola yonishi uchun qancha hajm kislorod sarf boladi va qancha hajm CO₂ hosil boladi?
   

CH₄+2O₂=CO₂+2H₂O 2.5l----x1-------x2 x1=5 l O₂

22.4l--44.8-----22.4 x2=2.5 l CO₂

3. 
   3.4g vodorod peroksid katalizator ishtirokida toliq parchalanganda necha g O₂ hosil boladi, bu massada O₂ n.sh da qancha hajmni egallaydi ?
   

2H₂O₂=2H₂O+O₂ 3.4g----x=1.39g O₂ 32g---22.4 l

78g----32 1.39g----x=0.97 l O₂

II-BOB yuzasidan masala va test topshiriqlari.

4. 
   Moddaning 3.3g ida 4.53*10²²ta molekula boladi.Ushbu malumotdan foydalanib moddanong molekular massasini hisoblang.
   

3.3g -------- 4.53*10²²ta

X------------6.02*10²³ta x=43.8g

4. 
   13.6g vodorod peroksid katalizator ishtirokida toliq parchalanganda necha g kislorod sarf boladi vabu massada O₂ n.sh da qancha hajmni egallaydi ?
   

2H₂O₂=2H₂O+O₂ 13.6g----x=5.57g O₂ 32g---22.4 l

78g----32 5.57g----x=3.9 l O₂

4. 
   6.2g fosforni yonishi natijasida necha g, qancha mol va nechta P₂O₅ molekulasi hosil boladi?
   

4P+5O₂₌2P₂O₅ a)6.2g----x=14.2g b)14.2g----x mol=0.1

124----284 142g-----1 mol

c)14.2g-----x=0.602*10²³ta

142g------6.02*10²³ta

5. 
   Oltingugurtni yondirish uchun 16 g kislorod sarflandi. Bu miqdordagi
   kislorodda nechta kislorod atomi bo'ladi?
   

O₂-----------32g-------------6.02*10²³

16g------------x=3.01*10²³

A. 3,01 1O²³. B. 6,02-10²³. C. 9,03 10²³. D. 12,04-10²³. E. 2.

5. 
   18 g uglerodni to'liq yondirish uchun necha litr kislorod kerak?
   

C+O₂=CO₂ 18g------------xl=33.6l O₂

12g--------22.4l

A. 33,6. B.22,4. C. 11,2. D. 5,6. E. 48.

7. Quyidagi moddalardan qaysi birida kislorodning massa ulushi ko'proq?
A. AI₂0₃. B. Fe₂0₃. C. Cr,0₃. D. BvaC.

E. А, В va С larda.

Mr AI₂0₃₌27*2+16*3=54+48=102 W%=54/102*100%=52.9%

Mr Fe₂0₃₌56*2+16*3=112+48=160 W%=112/160*100%=70%

Mr Cr,0₃₌52*2+16*3=102+48=152 W%=102/152*100%=67%

III-BOB 22& Vodorod.

4. Vodorodning quyidagi birikmalardagi °o ulushini hisoblang: a)H₂S; Ь) NH₃;" d)HF;^ e)H₂O₂

MrH₂S=2+32=34 W%=2/34*100%=5.88%

Mr NH₃₌14+3=17 W%=3/17*100%=17.6%

MrHF=1+19=20 W%=1/20*100%=5%

MrH₂O₂₌2+32=34 W%=2/34*100%=5.88%

23& kislotalar haqida dastlabki tushunchalar.

5. Sintetik yo'l bilan olingan kislotalardan binning tarkibi quyidagicha: H—2,1%. N—29.8% va O—68,1%. Kislotaning formulasini aniqlang?

H--2,1%/1=2.1 1

N--29.8%/14=2.1 /2.1 1

O--68.1%/16=4.2 2 HNO₂

24.& Vodorodning olinishi.

4.4,48 / vodorod olish uchun qancha temir va sulfat kislota kerak?

Fe+H₂SO₄=FeSO₄ +H₂ 56g---------------22.4l

98g---------22.4l

X1 ---------------4.48l X1=11.2g Fe x2---------4.48l x2=19.6g H₂SO₄

26& Vodorod sof ekologik yonilgi.

3. 3.2 g temir (Il)-oksidni (FeO) qaytarish uchun qanday hajmda vodorod kerak?

FeO+H₂=Fe+H₂O 3.2g-------------x=0.99l H₂kerak

72g-----------22.4l

III-BOBGA doir Mustaqil yechish uchun masalalar

1. 
   Normal sharoitda o'lchangan 5,6 / kislorodning massasini hisoblang.
   

32g--------22.4l

X----------5.6l x=8g

2. 
   10 vvi³ azot qancha hajm vodorod bilan reaksiyaga kirishadi va qancha hajm ammiak hosil qiladi?
   

N₂+3H₂=2NH₃ 10m³--------------x=20m³

22.4l -----------44.8l

2. 
   2 / hajmdagi xlor 3 / hajmdagi vodorod bilan aralashtirildi. Aralashma port-latildi. Hosil bo'lgan mahsulot va ortib qolgan gaz hajmini aniqlang.
   

Cl₂+H₂=2HCl 1mol xlor bilan 1mol vodorod reaksiyaga kirishishini bilgan holda 3l-2l=1l H₂ ortib qoladi.

2l--------x=4l HCl hosil boladi.

22.4l---44.8l

4. 
   Karbonat angidrid va kislorodning havoga hamda vodorodga nisbatan zich-ligini aniqlang.
   

pCO₂=44/29=1.5 pCO₂=44/2=22

pO₂=32/29=1.1 pO₂=32/2=17

4. 
   Fosfor bug'ining vodorodga nisbatan zichligi 62 ga teng. Fosfor bug'ining molekular massasini va formulasini toping.
   

P=Mr/2 62=Mr/2 Mr=124/31=4 P₄

4. 
   Tarkibida 91,2% fosfor va 8,8% vodorod bo'lgan birikmaning vodorodga va havoga nisbatan zichligini toping.
   

P--91.2%/31=2.94 1

H--8.8%/1=8.8 /2.9 3 PH₃ p=34/2=17 p=34/29=1.17

4. 
   Massasi 10g bolgan vodorod ning molekulalar sonini , atomlar sonini aniqlang. Bu miqdor vodorod n.sh da qancha hajmni egallaydi?
   

H₂ Mr=2g----6.02*10²³ 2g---22.4 l

10g-----30.1*10²³ 10g----112 l

4. 
   0.8g CuO bilan n.sh da olchangan qancha hajm H₂ reaksiyaga kirishadi, Reaksiya natijasida qancha mis hosil boladi?
   

CuO + H₂=Cu+H₂O 0.8g----x1-----x2

80-----22.4l----64 x1=2.24l H₂ x2=6.4g Cu h.b.

4. 
   Dokonda 4mol osh tuzi necha som turadi?
   

NaCl Mr=23+35.5=58.5g 1moli------58.5g

4moli------x=234g boladi.

800g tuz 1000 som deb olsak

234g-------x=292.5 som boladi.

4. 
   Bir osh qoshiq suvda necha molekula boladi?
   

n1 = m/M n2=m/M n1=n2 N=m*N_A/M

Mr(H₂O)=2+16=18g 1qoshiq suv 5ml---5g boladi

N=5*6.02*10²³/18=1.67*10²³ta

4. 
   Modda tarkibida 47.83% stronsiy, 17.39% oltingugurt, 34.78% kislorod bor. Modda formilasini aniqlqng.
   

Sr=47.83%/88=0.54 1

S=17.39%/32=0.54 1

O=34.78%/16=2.17 /0.54 4 SrSO₄

4. 
   Har bir odam nafas olishi uchun har 3minutda taxminan 1g kislorod sarflaydi. Sinfingizdagi barcha oquvchilar va oqituvchi bilan birgalikda bir soatlik dars(45min) davomida nafas olishlari uchun n.sh da olchangan qancha hajm kislorod kerak boladi. Bu miqdor kislorod olish uchun sarflanadigan vodorod peroksid ning massasini hisoblang va bu miqdor kislorodda qancha uglerodni yoqish mumkin.
   

30ta oquvchi+1ta oqituvchi=31kishi. 1) A)45min/3=15g B)31kishi*15g=465g O₂

2)32gO₂-----22.4l 3)2H₂O₂=2H₂O+O₂ 4)C+O₂₌CO₂

465g----x=325.5l xg-------325.5l x----325.5l

68g------22.4l x=988g 12----22.4l x=174.3g C

IV-BOB 27& Suv.

3. Suv parchalanganda 8 g vodorod hosil bo'lgan bo'lsa. qancha kislorod olingan bo'ladi?

2H₂O=2H₂+O₂ 8g------------x=64g

4g----------32

4. 7,2 g suv hosil bo'lishi uchun n.sh. da o'lchangan qancha hajm vodorod \a kislorod kerak?

2H₂+O₂₌H₂O x1 -----7.2g x1=8.96l x2----7.2g x2=4.48l

44.8l----36g 22.4---36g

30& Suv eng yaxshi erituvchi.

1. Xona xariratidagi 650 g qandning to'yingan eritmasi bug'latilsa idish tubida qan-
cha miqdor qand qoladi?

100g suvda 200g qand erisa 300g eritma hosil boladi

660g------------x=440g qand eriydi

300g---------200g

3. Natriy nitritning 10°C dagi eruvchanligi 80.5 g ga teng. Shu haroratda 500 g suvda qancha natriy nitrit erishi mumkin?

100g suvda---------------80.5g tuz eriydi

500g ----------------- x=402.5g NaNO₃ eriydi

32& Eritmadagi erigan moddaning massa ulushi,foiz, molyar konsentratsiyasi.

3. 30g shakarni 170g suvda eritish yoli bilan necha foizli eritma olinadi?

C%=m1/m2*100%=30/200*100=15%

4. 
   50g eritmani buglatish yoli bilan 10g quruq tuz olindi. Buglatish uchun olingan eritmani foiz konsentratsiyasini aniqlang.
   

C%=m1/m2*100 = 10/50*100=20%

IV-bob yuzasidan Mustaqil yechish uchun masalalar

1. 
   Dorixonalarda sotiladigan yodli eritma yodning spirtdagi 10% li eritmasidir. 500 g shunday eritma tayyorlash uchun qancha yod va erituvchi kerak?
   

C%=m1/m2*100 m1=C%*m2/100 m1=10*50/100 m1=50g

500-50=450 J; 450g spirt va 50g yod kerak

2. 
   Natriy sulfat tuzining 7,1% li 200 g eritmasiga mol miqdor bariy xlorid erit­masi quyilganda hosil bo'lgan cho'kmaning massasini hisoblang.
   

Na₂SO₄+BaCl=BaSO₄+Na₂SO₄

200-------100% 14.2g--------------x=23.3g BaSO₄

X------7.1% x=14.2g Na₂SO₄ 142------------233

3.5 litr 0.1M li eritma tayyorlash uchun qancha alyuminy sulfat olish kerak?

C_M=m*1000/M*V m=C_MMV/1000 m=0.1*342*500/1000=171g Al₂(SO₄)₃

4. Nitrat kislotaning 10% li eritmasining (zichligi 1,056 glsm¹) molyar konsen-tratsiyasini toping?

HNO₃=1+14+48=63 C_M=p*1000/M=1.056*1000/63=16.7M li.

5. 200 g 10% li tuz eritmasi shu tuzning 300 g 20% li eritmasi bilan aralashtiril-ganda hosil bo'lgan yangi eritmadagi tuzning massa ulushini % larda aniqlang.

m₁=0.1*200=20g tuz m₂=0.2*300=60g tuz

20+60=80g tuz h.b 200+300=500g eritma h.b

W=80/500=0.16

6. 5g osh tuzi 35g suvda eritildi. Natijada hosil bolgan eritmadagi eruvchining massa ulushini va eritmaning foiz konsentratsiyasini aniqlang.

C%=m1/m2*100=5/40*100=12.5% W=5/40=0.12

7. 
   Natriy sulfat tuzining 6.5% 50g eritmasi tarkibida qancha tuz boladi?
   

50g-------100%

X------6.5% x=50*6.5/100=3025g tuz bor.

7. 
   3% li 200g kalsiy xlorid tuzi eritmasini tayyorlash uchun qancha quruq tuz va qancha hajm suv kerak?
   

C%=m1/m2*100 m1=C%*m1/100=3*200/100=6g tuz

200-6=194g suv kerak.

V-BOB 33& Murakkab moddalarning toifalanishi.

10. 
    Quyidagi murakkab moddalar tarkibidagi har bir elementning massa ulushini aniqlang . Al₂O_3: Ba(OH)₂: H₃PO₄: KNO₃
    

Mr( Al₂O₃)=27*2+16*3=54+48=102

W(Al)=54/102*100=52.9% W(O)=48/102*100=47.3%

Mr(Ba(OH)₂₎=137+16*2+2=137+32+2=171

W(Ba)=137/171*100=80% W(O)=32/171*100=18.7% W(H)=1/171*100=1.2%

Mr(H₃PO₄)=3+31+64=98

W(H)=3/98*100=3% W(P)=31/98*100=31.7% W(O)=64/98*100=65.3%

Mr(KNO₃)=39+14+48=101

W(K)=39/101*100=38.6% W(N)=14/101*100=13.8% W(O)=48/101*100=47.5%

10. 
    5 mol azotning massasini va normal sharoitdagi hajmini aniqlang.
    

N =m/M m=n*M=5*28=140g

1mol----------22.4l

5mol----------x=112 l

34& OKSIDLAR

6. Temiming oksidi tarkibida 72,2% temir va 27,8% kislorod bor. Shu oksid-ning formulasini va nomini toping.

Fe=72.2%/56=1.28 1 2

O=27.8%/16=1.73 /1.28 1.4 *2 3 Fe₂O₃

35& Oksidlarning toifalanishi.

2. 20 g magniy oksidi va 63 g nitrat kislota orasidagi reaksiyadan hosil bo'ladigan tuzning massasini toping (J: 74 g)

MgO+2HNO₃=MgNO₃+H₂O

20g---------x=74g MgNO₃

40g-------148g

36& Oksidlarning olinishi va hossalari.

4. 
   16g mis(II) oksidi n.sh da olchangan qancha vodorod bilan reaksiyaga kirishadi va bunda necha gramm mis hosil boladi?
   

CuO+H₂=Cu+H₂O 16g------------x l =4.48l H₂ 16g-----x=12.8g Cu

80g------------22.4l 80g----64

39& Asoslarning toifalanishi.

5. Tarkibi quyidagicha bo'lgan asosning formulasini aniqlang: Mn—61,8%; O—36%; H—2,22%.

Mn=61.8%/55=1.12 1

O=36%/16=2.25 2

H=2.2%/1=2.2 /1.12 2 Mn(OH)₂

40. Asoslarning olinishi va hossalari.

4. 8 g natriy gidroksid va 19 g sulfat kislota orasidagi reaksiyadan qancha miqdor mahsulotlar hosil bo'ladi?

NaOH+H₂SO₄=NaHSO₄+H₂O 8g-----------x=24g NaHSO_{4 h.b}

40g-------120

41& Eng muhum asoslarning ishlatilishi.

4 14,8 g so'ndirilgan ohak olish uchun qancha ohaktosh kerak bo'ladi?

CaCO₃=CaO+CO₂ x-------------14.8g

100-----------56g x=26.4g kerak

44& Kislotalarning olinishi va hossalari. 5.196 g mis digidroksid va 73 g xlorid kislota orasidagi reaksiyadan qancha miqdor mahsulotlar hosil bo'ladi?

Cu(OH)₂+2HCl=CuCl₂+2H₂O 196g------x=268 CuCl₂

98g------134

49& Eng muhum tuzlarning ishlatilishi.

5. 
   0.9% li osh tuzining eritmasi fizialogik eritma deyiladi. Bu eritma tibbiyotda qanday maqsadlarda foydalaniladi. 1l fizialogik eritma tayyorlash uchun qancha tuz va suv kerak boladi?
   

W=C%/100=0.9/100=0.009 W=m1/m2 m1=0.009*1000=9g tuz

1000-9=991g suv kerak

V-BOB yuzasidan test topshiriqlari.

6. 2g natriy gidroksid tutgan eritmani neytrallash uchun necha mol sulfal
kislota kerak?

2NaOH+H₂SO₄=Na₂SO₄+2H₂O 2g ---x=2.45g

80g----98g n=2.45/98=0.025mol

A. 1. В. 0.5. C. 0,25. D. 0,025. E. 0,0025.

10. 5 g CaC0₃ ni qizdirib necha g CaO olish mumkin?

CaCO₃=CaO+CO₂ 5g-----x=2.8g CaO olish m.n

100g---56g

A. 5,6. B. 2,8. C. 1,4. D. 0,7. E. 0,35.

V-BOB yuzasidan Mustaqil yechish uchun masalalar 138-bet.

1. 
   Temir ko'p birikmalarda uch valentli bo'ladi. Uning ekvivalentini aniqlang.
   

E_Fe=56/3=18.7

2. 
   Quyidagi birikmalarning ekvivalentini aniqlang: Cr₂O₃, СrO₃,Pb(OH)₂, HPO₃, AIPO₄, Mg₃(PO₄)₂, КСlO.
   

E_Cr2O3= 152/3=25,33 E_СrO3= 100/6=16,7 E_Pb(OH)2= 258/2= 129 E_HPO3=80/1=80

E_AIPO4= 122/3=40,7 E_Mg3(PO4)2= 262/6= 43,7 E_КСlO= 90,5/1=90,5;

2. 
   1 g metall suv bilan to'liq reaksiyaga kirishib, 0,05 vodorodni siqib chiqardi. Metallning ekvivalentini aniqlang. Agar metall ikki valentli bo'lsa, uning atom massasi nechaga teng bo'ladi?
   

Me + 2H₂O = Me(OH)₂ + H₂

1g ______________0,05g

X ______________2g

X = 1*2=x*0,05 x=40 E_Ca= 40/2 =20

2. 
   Qo'rg'oshin oksidi tarkibida 86,6% qo'rg'oshin bo'ladi. Bu birikmadagi qo'rg'oshinning ekvivalenti va valentligini aniqlang.
   

1) 100-86,6 = 13,4 m₁=86,6 m₂=13,4 E₁=x E₂ =8 m₁/m₂=E₁/E₂ E₁=m₁*E₂/m₂

2. 
   E₁=86,6*8/13,4 = 52
   

Oddiy va murakkab moddalarning ekvivalentini hisoblash. 139- bet.

6. 
   Omborxonalarni zararli hasharotlardan tozalash uchun SO₂ dan foydalanish mumkin buning uchun oltingugurt yondirildi . 10 mol oltingigirt yonganda qancha massa yoki necha mol SO₂ hosil boladi. SO₂ni ekvivalentini aniqlang.
   

S+O₂=SO₂ 10 mol SO₂-----64*10=640g

E_SO2 = 64/4=16

6. 
   Don saqlash uchun foydalaniladiga omborxonaning uzunligi 40 metr, eni 12 metr va balandligi 5 metr. Binoni zararkunandalardan tozalash uchun har bir m³da 50g sulfid angidrid bolishi kerak. Ushbu omborxonani tozalash uchun qancha massadagi oltingugurtni yondirish kerak.
   

V=a*b*c=40*12*5=2400m³ 2400*50g=120000g=120kg

S+O₂=SO₂ x------120000g

32g-----64g x=60000g=60kg

6. 
   Komir havoda toliq yonganda rangsiz gaz CO₂ hosil boladi. Komirni 100% uglerod deb hisoblab quyidagi savollarga javob bering;
   

1. 
   reaksiya tenglamasini yozing.
   
2. 
   5mol komir yonganda necha mol CO₂ hosil boladi. Bu miqdor CO₂ ning massasini aniqlang.
   
3. 
   44.8 l CO₂ olish uchun zarur bolgan komirning massasini va modda miqdorini aniqlang.
   
4. 
   CO₂ ; H₂CO₃; Na₂CO₃ ning ekvivalentini aniqlang.
   

1. 
   C+O₂=CO₂
   
2. 
   5mol----xmol=5mol 5mol-----xg=60g
   

1mol---1mol 1mol-----12g

S) xg---44.8 l

12g----22.4 l x=24g n=24/12=2mol.

D) E_CO2 =44/4=11 E_H2CO3=62/2=31 E_Na2CO3=106/2=53

Mustaqil ishlash uchun masalalar. 144- bet.

1. 
   Qishloq xojaligi ekinlarining uruglarini saralash uchun osh tuzining 10% li eritmasidan foydalaniladi. Urug ushbu eritmaga solinganda puch uruglar eritma sirtiga qalqib chiqadi. 80g shunday eritma tayyorlash uchun qancha osh tuzi kerak?
   

100g----10g

80g----x=8g osh tuzi kerak.

2. 
   Organuzmdagi yoqotilgan suvni ornini qoplash maqsadid Regedron dan foydalaniladi . Bir paket xaltacha regedron kukuni 3.5g NaCl, 2.5g KCl, 2.9g Na₃C₆H₅O₇, 10g C₆H₁₂O₆ tutadi. Bir paket shunday dori vositasi 1 l suvda eritildi . Hosil bolgan eritmadagi har bir moddaning massa ulushini aniqlang.
   

1000+(3.5+2.5+2.9+10)=1018.9

W_NaCl=3.5/1018.9=0.00345

W_KCl=2.5/1018.9=0.00245

W (Na₃C₆H₅O₇)=2.9/1018.9=0.0028

W(C₆H₁₂O₆)=10/1018.9=0.0098

3. 20g tuzni 80g suvda eritishdan hosil bolgan eritmadagi eruvchini massa ulushini aniqlang.

W=20/100=0.2

4. 20% li 500g osh tuzi eritmasiga 300 g suv qoshildi. Natijada hosil bolgan eritmadagi eruvchini massa ulushini aniqlang.

100%----500g 500+300=800g erutma

20%----x=100g W=100/800=0.125

5. 5% li 400g osh tuzi eritmasiga 50g tuz qoshildi.Natijada hosil bolgan eritmadagi eruvchini massa ulushini aniqlang.

100%----400g 20+50=70g

5%----x=20g 400+50=400g W=70/400=0.15

8. 12,8 g mis reaksiya uchun olingan va quyidagi o'zgarishlar amalga oshirildi:
Cu -> CuO -> CuCl₂ -> Cu(OH)₂ -> CuO -> Cu. O'zgarishlarning oxirida
reaksiya uchun olingan 12,8 g mis hosil bo'ladimi?

1. 
   2Cu+O₂=2CuO 12.8g----x=16g
   

128------160g

2. 
   CuO+2HCl=CuCl₂+H₂O 16g----x=27g
   

80g ----- 135g

3. 
   CuCl₂+2NaOH=Cu(OH)₂+2NaCl 27g----x=19.6g
   

135----98g

4. 
   Cu(OH)₂₌CuO+H₂O 19.6g----x=16g
   

98g----80g

5. 
   2CuO=2Cu+O₂ 16g---x=12.8g Cu
   

160-----128

A. Yo'q. 6,4 g mis hosil bo'ladi.

B. Yo'q. 64 g mis hosil bo'ladi.

C. Ha. 12,8 g mis hosil bo'ladi.

D. Ha. Har bir bosqichda isrofgarchilikka yo'l qo'yilmasa 12,8 g mis hosil
bo'ladi.

E. Yo'q. Chunki oxirgi ikkita reaksiya sodir bo'lmaydi. Demak, o'zgarishlar
natijasida mis hosil bo'lmaydi.

10. 12,4 g natriy oksiddan hosil bo'lgan ishqorning eritmasini neytrallash uchun
n.sh. da o'lchangan qancha / karbonat angidrid kerak?

Na₂O+CO₂=Na₂CO₃ 12.4----x=4.448 l J;D

62g-----22.4 l

A. 22,4. B.44.8. C. 2,24. D. 4,48. E. 1,12.

12. 8 g mis (II)-oksid qaytarilganda qancha mis metali hosil bo'ladi?

CuO+H₂=Cu+H₂O 8g----x=6.4g J;A

80g----64
A.6,4g. В. 1,6 g. C.9,8g. D.3,4g.