Qurilishda marketing

5.2. Narxga ta’sir etuvchi omillar 
Narxga  ta‘sir  ko‗rsatuvchi  tashqi  omillarga  esa  bozorning  turi, 
tovarning narxi va qiymatining nisbatini  Iste‘molchilar  tomonidan baholash, 
iqtisodiy muhit, davlat boshqaruvi va boshhalar kiradi. Shuni ham qayd etish 
lozimki,  har  qanday  holatda  ham  narxning  to‗g‗ri  yoki  noto‗g‗ri  ekanligini 
xaridor  hal  qiladi.  Narxning  talabga  bog‗liqligi  narx  qayishqoqligi  egri 
chizig‗i bilan tushuntiriladi. 
 
5.2.-rasm. Noelastik talab egri chizig‘i. 
 
Narx  qayishqoqligi  ma‘lum  bir  bozorda  belgilangan  vaqt  davomida 
narxning har xil darajasida qancha mahsulot sotilishini ko‗rsatadi. Ko‗pchilik 
hollarda narx ortishi bilan talab pasayadi. 
Narx  va  uning  o‗zgarishi  natijasida  vujudga  kelgan  talab  darajasi 
o‗rtasidagi bog‗liq talab egri chizig‗i bilan tavsiflanadi. quyidagi 5.1.-rasmda 
ikkita  talab  egri  chiziqlari  keltirildi.  Bu  keltirilgan  5.2.-,  5.3.-rasmlardagi 
chizmalar  ma‘lumotlaridan  ko‗rinib  turibdiki,  talab  va  narx  o‗rtasida  teskari 
proportsional  bog‗liqlik  mavjud,  ya‘ni  narx  qancha  yuqori  bo‗lsa,  talab 
shuncha  past  bo‗ladi  va  aksincha  narx  qanchalik  past  bo‗lsa,  talab  shuncha 
yuqori bo‗ladi. 
 

---

68