Qurilishda marketing

Narxsiz  raqobatda
  esa  narxning  roli  kamaytirilmaydi,  balki  birinchi 
o‗rinda tovarning xususiyati, markasining obro‗-e‘tiboriga, servis darajasi va 
tovar bilan bog‗liq boshqa omillarga e‘tibor qaratiladi. 
Narxning katta-kichikligiga ichki va tashqi omillar ta‘sir ko‗rsatadi. 
Ichki  omillarga  korxonaning  maqsadi,  marketingi,  marketing 
kompleksining  ayrim  elementlariga  nisbatan  qo‗llaniladigan  strategiya, 
xarajatlar va boshhalar kiradi. 
Korxona  asosiy  maqsadini  o‗zining  rivojlanishida  deb  bilsa  bir  narx, 
mavjud  faoliyatini  uzoq  muddat  saqlab  qolishga  qaratsa  boshqa  narx 
belgilashi  mumkin.  Masalan,  raqobat  kuchaysa,  Iste‘molchilarning  ehtiyoji 
o‗zgarsa,  mamlakatdagi  iqtisodiy  ahvol  yomonlashsa  korxona  ishlab 
chiqarish quvvatining ma‘lum bir qismidangina foydalanishga harakat qiladi. 
Korxona o‗zining faoliyatining to‗xtab qolmasligi, tovarlariga bo‗lgan talabni 
oshirish  maqsadida  ularni  past  narxlarda  ham  sotishga  majbur  bo‗ladi.  Aks 
holda, u o‗z tovarlariga yuqori narx belgilaydi. 
Narx ishlab chiqarish, tovar harakatini tashkil etish va sotish xarajatlari 
va  boshqa  xarajatlarni  qoplab,  foyda  keltirishi  kerak.  Ma‘lumki,  umumiy 
xarajatlarda eng muhim o‗rinni ishlab chiqarilayotgan mahsulotning tannarxi 
egallaydi.  Shu  sababli,  mahsulot  tannarxini  pasaytirish  muhim  vazifa 
hisoblanadi. 
Korxonada  narxning  shakllanish  jarayonini  tashkil  etish  narxni 
belgilovchi  shaxslarni  va  korxona  ichidagi  bo‗linmalarni  aniqlashni  o‗z 

---

67 
ichiga  oladi.  Tabiiyki,  har  xil  shaxslar  narxni  belgilashga  turlicha 
yondashadilar.  Masalan,  korxonaning  iqtisod  xizmati  xodimlari  yuqori  narx 
belgilashga  moyillik  bildirsalar,  marketing  xizmati  xodimlari  narx 
belgilashda  esa  ko‗proq  bozor  konyunkturasiga  va  Iste‘molchilarning  fikr-
mulohazalariga amal qilishni maqsadga muvofiq hisoblaydilar.