58
4.3-rasm. Makromuhitning asosiy omillari.
Tashqi omillarning tahlili korxonaning qisqa muddatli, o‗rta muddatli
va uzoq muddatli strategiyalarini ishlab chiqishda juda muhim omillardan
biridir.
4.4. Qurilish mahsulotlari bozorining segmentatsiyasi (bo‘g‘imlarga
ajratilishi)
Qurilish mahsulotlari bozorining segmentatsiyasi
– bu murakkab
jarayon. Kutilgan natijaga erishish uchun ma‘lum qoidalarga amal qilish
zarur:
1) segmentlarni vujudga kelishi uchun Iste‘molchilar o‗rtasida keskin
farqlar mavjud bo‗lishi lozim;
2) har bir segment aniq chegaralangan bo‗lishi lozim;
3) qurilish tashkilotida Iste‘molchilarning xususiyat va talablarini
aniqlash imkoni mavjud bo‗lishi lozim;
4) tanlab olingan segmentlar zarur bo‗lgan daromadni ta‘minlash
uchun yetarli darajada katta bo‗lishi lozim;
5) segment sotishning samarali usullaridan foydalanish uchun qulay
bo‗lishi zarur.
Bozorni bo‗g‗imlarga ajratilishi bozor segmentini shakllantirishdagi
belgilangan cheklovlar mavjud ekanligini ko‗rsatadi:
1) bozorni o‗ta mayda bo‗g‗imlarga bo‗lish mumkin emas;
2) segmentatsiya katta sarf-harajatlarni
talab etadi;
3) bozorning haqiqiy hajmi haqidagi ma‘lumotlar buzib ko‗rsatilishi
mumkin.
Odatda, qurilish mahsulotlari bozorida vaqtga oid uchta yirik va barqaror
segmentlar ajratib ko‗rsatiladi:
1) qurilish tashkilotlari tomonidan foydalaniladigan qurilish materiallari
va konstruktsiyalari;
2) fuqarolar uchun mo‗ljallangan qurilish;
3) ishlab chiqarish uchun mo‗ljallangan qurilish.
Qurilish mahsulotining bozordagi o‗rnini belgilovchi omillar orasida
narx, sifat va uning imidjini ajratib ko‗rsatish mumkin. Bo‗g‗imlarga ajratish
jarayonining
mantiqiy
davomi
bozorda
qurilish
mahsulotining
tabaqalashtirilishidir.
Tabaqalashtirish
Iste‘molchilar ongida ushbu
59
mahsulotning, uni o‗ziga raqobatdosh ma‘sulotlardan ajratib turadigan o‗ziga
xos xususiyatlarini shakllantirish imkonini beradi. Bozorda bo‗lishi mumkin
bo‗lgan taktik usullarni tabaqalashtirish quyidagilardan iborat:
1)
mahsulotning
bozorbop
afzalliklari
asosida
tabalashtirish
(qulayroq turar joy, imoratning nufuzli tumanda joylashganligi);
2)
bo‗lishi mumkin bo‗lgan xaridorlar doirasini kengaytirish orqali
tabaqalashtirish (turar joyni pulni bo‗lib bo‗lib to‗lash sharti bilan);
3)
ma‘sulotning nufuzini oshirish hisobiga tabaqalashtirish (taraqqiy
arxitektura yechimlardan foydalanish);
4)
raqobatdoshlarning kuchli va kuchsiz tomonlariga asoslangan
tabaqalashtirish.
Do'stlaringiz bilan baham: