Qurilishda marketing tushunchasi va mohiyati

4.4. Qurilish tashkilotlari faoliyatida marketing turlari
Hozirgi paytda marketing qo‘llanilmaydigan soha qolmadi. Marketingning turli sohalarda qo‘llanilishi natijasida uning turlari yana ham ko‘payib ketdi. Hozirgi zamon marketingining turlari o‘rganib, murakkablashib ketdi. Marketing ishlarini olib borish miqyosida qarab makromarketing va mikromarketingga bo‘linadi. Makromarketingga global, ijtimoiy sohalarda marketing tadqiqotlari olib borish va konsyumerizm kiradi. Konsyumerizm bu iste’molchilarning xuquqlarini himoya qiladigan tizimini yaratish va amalga oshirish tizimini tashkil qilish demakdir.
Global marketing deganda umudavlat yoki umuinsoniy miqyosida talab va taklif nazariyalariga oid nazariyalar, g‘oyalar yo‘nalishdarini yaratish tushuniladi.
Ijtimoiy marketing konsepsiyasi oxirgi paytlarda vujudga kelib tez rivojlanib bormoqda. Bu konsepsiyaga muvofiq firma, kompaniya, tashkilotlarning asosiy vazifasi maqsadli bozorlarning (ya’ni istemolchilarining) extiyojlarini, talablarini aniqlash ularni talab qilingan darajada, raqobatchilarga qaraganda samaraliroq, unimliroq usullar bilan bir yo‘li iste’molchilarning va jamiyatning farovonligini saqlash, mustahkamlash hamda qondirishdir.
Amaliyotdan ma’lumki avval boshda firma, kompaniyalar o‘zlarining iqtisodiy faoliyatlarini foyda olishga yo‘naltirganlar. Hozirgi vaqtda ham O‘zbekiston aynan shu holat xukumronlik qilmoqda. Foyda olish asosiy maqsad bo‘lgan vaqtda firma, kompaniyalar, ishbilarmonlar ko‘proq foydani oshirishni ko‘zlab harakat qiladilar, ya’ni ularning manfaati ustunlik qiladi. Bu maqsad ma’lum vaqtgacha ishlaydi. Keyin tadbirkor xoxlasa, xoxlamasa iste’molchining manfaatini hisobga olishga majbur bo‘ladi. Ijtimoiy marketing konsepsiyasi firma, kompaniya, tijoratchilardan uchta omilni, ya’ni, foyda, istemolchilarning hamda jamiyat manfaatlarini hisobga olishni talab qiladi. Ijtimoiy marketing konsepsiyasiga rioya qilayotgan firmalar yaxshiroq natijalarga erishmoqdalar.
Regional marketing - bu ma’muriy xududlar, ya’ni talab va taklifni o‘rganishda tumanlar, shaharlar, viloyatlar, bir necha mamlakatlar majmuini hisobga olib olib boriladigan marketing tadqiqotlaridir.