Qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

Kolloidatsiya  davrida    eritmadagi  gidratli  yangi  xosilalar  tuyinishi  ortib  boradi, 
ularni  suvda  erishi  juda  kamdir.  Xosil  bo‘lgan  eritma  yangi  xosilalar  uta  tuyingan 
xolatda  bo‘ladi.  Gidratli  yangi  xosilalar  mayda  kolloid  zarrachalar  – 

---

123 
 
submikrokristallar  –  eritmadan  ajralib  sement  gelini  xosil  qiladi.  Gellarning  kup 
miqdorda xosil boʻlishi sement xamirini quyuqlanishiga olib keladi. Bu sement bilan 
suvni  aralashtirgandan  taxminan  3...5  soatdan  sung  ruy  beradi.  Gel  elimsimon 
yopishkoklik  xususiyatiga  ega  boʻlib,  u  sement  zarrachalarini  yoki  toʻldirgichlar 
bo‘lgan takdirda ularni xam oʻzaro yopishtiradi. Natijada sement xamiri quyuqlashadi 
va uz plastikligini yoʻqotib, asta-sekin kota boshlaydi. 
Sement qanchalik mayda tuyilsa va qotish jarayonidagi harorat yuqori boʻlsa, uning 
qotishi shuncha tezlashadi.