Qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

Kristallanish davrida  sementni suv bilan birikishi ( gidratatsiya) davom etadi, xosil 
bo‘lgan  gel  kristall  usimtalarga  aylanadi.  Kristallarni  miqdori  va  xosilalar  bilan 
yuzasi  ortib  boradi,  bu  esa  sement  toshini  mustaxkamligini  ortishiga  olib  keladi. 
Sement  aniq  miqdordagi  suv  (sement  massasidan  25-30%)  bilan  kimyoviy  birikish 
xususiyatiga ega. Xamma qolgan suv suyuk xolatda qoladi, betonni kurishi bilan suv 
parlanadi,  natijada  sement  toshi  tarkibida  mayda-mayda  govaklar  xosil  bo‘ladi,  bu 
esa sement toshini mustaxkamligini va chidamligini pasayishiga olib keladi. 
Portlandsementni  qotish  jarayoni,  uni  tashkil  etuvchilarni  suvda  erishi  kiyin 
bo‘lganligi uchun, uzok muddat davom etadi (oylar va yillar). 
Birok  vaqt  utishi  jarayonida  mustaxkamlikni  ortishi  sekinlashadi.  SHuning  uchun 
sementni  sifatini,  28  sutka  qotishi  natijasida  olgan  mustaxkamligi  bo‘yicha 
baxolanadi.