Qurilish materiallari va buyumlari

Asbestotsement buyum turlari 
Asbestotsement buyumlari quyidagilarga bo‘linadi:
Listlar, panellar, plitalar, quvurlar, va ularning elementlari.
Asbestotsement listlar: tombop, devorbop, pardozbop, konstruksiya elementlari.
Listlar turiga qarab: silliq, yassi, profilli.
To‘lqinsimonlari to‘lqinni balanligiga qarab:
-Kichik-h=30 mm; -o‘rtacha –h=31-42 mm;-katta-h=43 mm dan yuqori v=1125
mm, l=1750, 2000, 2500 mm; qalinligi 6 va 7,5 mm.
YAssi asbestotsement listlar qalinligi: 4, 5, 6, 8, 10 va 12 mm eni 800, 1200, 1500 uzunligi 2000, 
2500, 3200, 3600 mm.
Panel va plitalar ishlatilishiga qarab:
Tombop (tomga, osma shiferlar), devorbop, parda devor.
Asbestotsement quvurlar: suvga, gazga, kanalizatsiyaga, venilyasiyaga.
Bosimli quvurlar ishchi bosimiga qarab: GAZ-ND-past bosim: (0,005 MPa gacha); GAZ SD- 
o‘rtacha bosim (0,3 MPa gacha).
Metall quvurlarga qaraganda asbestotsement quvurlar 3-4 marta yengil,
2-4 marta arzon bo‘ladi.
4. Fibrobeton 
Dispers tolalar bilan betonni armaturalansa, uni sifatini oshirish mumkin. Fibr-armatura 
sifatida ishlatiladigan kalta-kalta tolalar.
Fibrobeton-shu tolalar bilan armaturalangan beton.
Fibrobetonni-zarbiy, ishqalanishiga, cho‘zilishiga mustahkamligi yuqori bo‘ladi. Odatda fibr 
sifatida ingichka simlar (d=0,1-0,5 mm, uzunligi 10-50 mm) ishlatiladi.
Metall bo‘lmagan fibrlardan: shisha tola, bazalt tola, asbest tola olinadi. SHisha tolalar d=bir 
necha mikron, l=20-50 mm, Rcho‘z=1500-3000 MPa.
Beton qorishmasiga po‘lat fibralarni odatda hajm bo‘yicha 1-2,5% (3-9% massasi bo‘yicha, 
bu 1m
3
beton qorishmasiga 70-200 kg fibra degani). SHunda beton Rcho‘z.10-30% ga oshadi. 
SHisha tolalar esa hajm bo‘yicha 1-4%
qo‘shiladi. Dispers armaturani emirilishini sement yaxshi himoya qiladi.
 
 

---

- 60 -