Qurilish materiallari va buyumlari

 
 

---

- 28 - 
5-MA’RUZA 
MINERAL BOG‘LOVCHI MODDALARNING ASOSIY XOSSALARI. 
HAVOYI BOG‘LOVCHILAR. GIDRAVLIK BOG‘LOVCHI MODDALAR 
(GBM). SEMENT. SEMENTNING MAXSUS TURLARI
Reja:
1.
Umumiy ma’lumotlar.
2.
Havoyi bog‘lovchilar
3.
Gips tarkibi va xossalari.
4.
Magnezial bog‘lovchilar.
5.
Suyuq shisha va kislotabardosh sement
6.
Gidravlik ohak
7.
Romansement
8.
Portlandsement
 
9.
Portlandsementning qotishi.
10.
Sement toshi korroziyasi
11.
Portlandsementning xossalari va xususiyatlari
12.
Portlandsementning maxsus turlari.
13.
Ularning xossalari va ishlatilishi.
14.
Portlandsementning maxsus turlari 
 Umumiy ma’lumotlar
Mineral (noorganik) bog‘lovchilar kukunsimon bo‘lib, suv bilan aralashtirilganda plastik 
qorishma hosil bo‘ladi va fizik-kimyoviy jarayonlar natijasida sun’iy toshsimon materialga 
aylanadi.
Mineral bog‘lovchilar strukturasi va qotish mexanizmiga ko‘ra havoyi va gidravlik bog‘lovchi 
turlariga bo‘linadi. Havoyi bog‘lovchilar qotish jarayoni, mustahkamligining o‘sishi faqat havoda 
yuz beradi. Havoyi bog‘lovchilarga havoyi ohak, gips, magnezial bog‘lovchilar, suyuq shisha va 
boshqalar kiradi.
Gidravlik bog‘lovchilar qotish jarayoni boshlanishi havoda yuz berib, suv Yoki o‘ta nam 
sharoitda davom etadi va mustahkamligi ortadi. Gidravlik bog‘lovchilar jumlasiga gidravlik ohak, 
romansement, portlandsement va uning turlari, giltuproqli sement, putssolanli va shlakli 
portlansementlar, kirishmaydigan va kengayuvchan sement va boshqalar kiradi.
Mineral bog‘lovchilar xossalarini yaxshilash uchun tarkibiga aktiv mineral qo‘shimchalar-
trepel, opoka, diatomit, pemza, gliej, vulqon tufi va kuli hamda toshko‘mir kuli, shlaklar va 
boshqalar qo‘shilishi mumkin.
Mineral bog‘lovchilar asosida g‘isht, tosh terish va suvoqchilik qorishmalari, beton va 
temirbeton buyum va konstruksiyalar, armotsement konstruksiyalar, avtoklav buyumlar, elimlovchi 
va bo‘Yoq kompozitsiyalar va boshqa mahsulotlar tayyorlash mumkin.