|
13.1-jadval
O`simlik tolalarining tarkibi
Tolalar
|
Lignin (%)
|
Selyuloza (%)
|
Gemiselyuloza (%)
|
Ekstraktiv (%)
|
yasen (%)
|
Shakarli trostnik tolasi
|
21,8
|
41,7
|
28,00
|
4,00
|
3,50
|
Banan barglari
|
24,84
|
26.65
|
17.04
|
9,84
|
7,02
|
Banan daraxti tanasi
|
15,07
|
31.48
|
14.98
|
4,46
|
8,65
|
Kokos koyrasi
|
46,48
|
21.46
|
12.36
|
8,77
|
1,05
|
Kokos matosi
|
29,7
|
31,05
|
19,22
|
1,74
|
8,39
|
Evkalipt
|
25,4
|
41.57
|
32.56
|
8,20
|
0,22
|
Sisal
|
11.00
|
73.11
|
13.33
|
1,33
|
0,33
|
13.2-jadval
Tabiiy va suniy o`simlik tolalarining xossalari
Tolalar
|
Solishtirma og`irlik
(Кг / м3)
|
suvshimuvchanlik (%)
|
Elastiklik moduli (GPA)
|
Mustaxkamlik chegarasi (МПа)
|
Sisal
|
1.370
|
110
|
347-378
|
15,2
|
Kokosli
|
1.177
|
93.8
|
95-118
|
2.8
|
Bambukli
|
1.158
|
145
|
73-505
|
10-40
|
Nasha o`simligi
|
1.500
|
85-105
|
900
|
34
|
Sezar+yovvoyi o`t
|
1.409
|
182
|
300-500
|
10-40
|
banan
|
1.031
|
407
|
384
|
20-51
|
Palma
|
1.054
|
34-108
|
143
|
5,6
|
Finik palmasi
|
1,300-1,450
|
60-84
|
70-170
|
2.5-4
|
polipropilen
|
0,913
|
-
|
250
|
2,0
|
PVA F 45 (Passuello
и др., 2009)
|
1,300
|
-
|
900
|
23
|
O’simlik tolalarida selyulozalar, gemiselyulozalar va selyuloza legninlari turli qatlamlarni tashkil etadi. Shuning uchun ular sementli kompozitlarda o’zgacha xarakterga ega. Tabiiy tolalar uzilishga yuqori mustaxkamlikka va past taranglik moduliga ega. Tabiiy tolalarni qo’llashdagi asosiy kamchiligi bu uning hosalarining yuqori variyatsiyasidir. Bu uning oldindan bilish qiyin bo’lgan konkret xossalariga olib keladi [2]. Biroq yuqorida keltirilgan o`simlik tolalari tropic o`simliklardan olingan bo`lib, ular o`zbekiston xududida o`smaydi. Shu sababli mahalliy o`simlik tolalarini sementli kompozitlarda keng ko`lamda qo`llash uchun zarur ilmiy tadqiqotlar va tajribalar o`tkazilishi lozim.
Temirbeton tayyorlanish usuliga ko'ra monolit va yig'ma konstru ksiyalarga bo'linadi.
Monolit temirbeton konstruksiyalar bevosita qurilish maydonlarida tayyorlanadi. Ular maxsus loyihalar asosida quriladigan bino va inshootlarda, gidrotexnik, yo'l qurilish hamda aerodrom qoplamalari va boshqa inshootlarda ishlatiladi. Monolit temirbetonni barpo etishda qolip-opalubka, havoza va beton quyish ishlariga ko'p qo'l mehnati sarf bo'ladi. Ularni quruq issiq iqlim sharoitida va qish mavsumiga tayyorlash qiyinchiliklar tug'diradi.
Yig'ma temirbeton konstruksiyalar zavodda mexanizatsiyalashtirilgan sharoitda ishlab chiqariladi va qurilish maydonlarida montaj qilinadi. Bunda tiplari o'lchamlari minimal o'zgaruvchan temirbeton konstruksiyalar ishlab chiqarish tejamli bo'ladi.
Konstruksiyalar oddiy va armaturasi avvaldan taranglangan temirbeton (AATTb) turlarga bo'linadi. Po'lat armaturani avvaldan taranglashdan maqsad po'lat sterjendagi plastik deformatsiyalanish holatini, temirbeton konstruksiyaga yuklama qo'yilganda keskin kamaytirishdir. Bu holatda temirbeton konstruksiyaning cho'ziluvchi qismidagi beton siqiladi va unga shu kuchlanishdan yuqori bo'lgan kuchlanish hosil bo'lgandagina cho'zilishga ishlaydi. Konstruksiyaning cho'ziluvchi qismidagi armatura taranglanganda betonda yoriqlar hosil bo'lishi keskin kamayadi.
AATTb konstruksiyalarda beton va armaturaning yuk ko'tarish imkoniyatlari to'laroq ishlatiladi hamda shuning uchun konstruksiyaning massasi kamayadi. Bu turdagi konstruksiyalar tayyorlashda yuqori markadagi beton va mustahkamlikdagi polat armaturalar ishlatish maqsadga muvofiqdir.
7.2. Yig'ma temirbeton konstruksiyalar
Yig'ma temirbeton konstruksiyalar (YTbK) seriyalarda unifikatsiyalangan holda ishlab chiqariladi. Ular og'ir, yengil va yacheykali betonlar asosida tayyorlanadi. Temirbeton konstruktiv-issiqlik izolatsiyasi, akustik, gidroizolatsiya va korroziyaga bardoshli va shu kabi YTbK bino va inshooilarning poydevor, tashqi hamda ichki devor, karkas, qavatlararo va tom yopma plitalar, zinapoya, to'sin, kolonna va shu kabilarni tayyorlashda ishlatiladi (7.1-rasm).
Ular ishlatilish sohasiga ko'ra to'rtta asosiy guruhga bo'linadi: jamoat binolari, sanoat binolari, injenerlik inshootlari, maxsus buyum va konstruksiyalar.
7.2.1. Jamoat binolari uchun konstruksiyalar
Poydevor va binolarning yerosti qismi uchun temirbeton bloklar, svaylar va boshqalar ishlatiladi. Poydevor bloklari M200, M250 va Ml300 markali og'ir betonlardan tayyorlanadi. Armatura sifatida silliq po'lat to'rlar ishlatiladi. Podval devorlarining bloklari M100 va Ml50 og'ir betondan uzunligi 2500 mm gacha, eni 500 mm gacha va balandligi 700 mm o'lchamlarda tayyorlanadi. Bloklarning
7.1-rasm. Jamoat binolarining ba'zi bir yig'ma temirbeton konstruksiyalari:
a -tashqi bezak qoplamali devor panellari; b, d - dumaloq va oval bo'shliqli qavatlararo plitalar; e - yig'ma poydevor elementlari; 1 - poydevor blok; 2 - podval poydevorlari bloki; f,g - zinapoya va zinapoya maydonchasi.
yon tomonida podval devorlarini montaj qilishda foydalaniladigan va bloklarni monolitlashda ishlatiladigan maxsus o'yiqlar (pazlar) qoldiriladi. Montaj ishlari tugagach, o'yiqlar sementli qorishmalar bilan to'ldiriladi. Svaylar ko'ndalang kesimi 300x300 mm kvadrat shaklda va uzunligi 6-12 m bo'ladi. Ular M300 markali og'ir betondan tayyorlanadi. Svay poydevorlari bino bo'sh va botqoqsimon yerlarga qurilganda yerning toshloq qattiq qatlamigacha maxsus uskuna yordamida qoqiladi. Bunda binoning yumshoq yerda cho'kishining oldi olinadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
