Qurilish materiallari

15.5.2. Po'latning turlari
Uglerodli po'latlarning oddiy va sifatli turlari ishlab chiqariladi. Tarkibidagi FeO miqdoriga nisbatan uglerodli po'latlar, agar FeO minimal miqdorda bo'lsa, sokin (СП), o'rtacha bo'lsa, yarimsokin (ПС) va maksimum miqdorda bo'lsa, qaynaydigan (КП) turlarga bo'linadi.
Oddiy sifatli uglerodli po'latlar sifat kafolati bo'yicha А, Б va В guruhlarga bo'linadi. Ular Ст l, Ст2, СтЗ, Ст4, Ст5, Ст 6 holda markalanadi. Oksidsizlantirish darajasini va sifat kafolatini hisobga olib, uglerodli po'latlar misol tariqasida АСтЗСП, ВСт4ПС, ВСтЗКП va shu kabilarni keltirish mumkin. Poiatlarning А, Б, В guruhlari mos ravishda mexanik, kimyoviy va mexanik-kimyoviy xossalari kafolatlangan bo'ladi. Tarkibida uglerod miqdori oz bo'lgan po'latlarning plastikligi va zarbiy mustahkamligi yuqori bo'ladi. Uglerod miqdori ortib ketsa, po'lat mo'rtlashadi va qattiq bo'ladi. Uglerodli po'latlarning sifatini baholash mezoni cho'zilishdagi, oquvchanligi, mustahkamligi va nisbiy uzayishidir (15.1-jadval).
Qurilish konstruksiyalari uchun po'latning ВСтЗСП va ВСтЗПС xillari ishlatiladi. Ular tarkibida uglerod 0,14-0,22%, marganes 0,4-0,65%, kremniy 0,05-0,17% bo'ladi.
Ular asosida konstruksiyalar, rezervuarlar, elektr uzatish liniyalari va truboprovodlar tayanchlari, temirbeton uchun armaturalar va to'rlar tayyorlanadi.
15.1-jadval
Oddiy sifatli uglerodli po'latlarning mexanik xossalari

A guruhdagi po'lat markalari	Cho'zilishdagi mustahkamlik chegarasi, MPa