Qurilish materiallari korxonalar iqtisodiyoti

8-MAVZU: ASOSIY ISHLAB CHIQARISH JARAYONLARINI TASHKIL ETISH

Reja:

8.1. Asosiy ishlab chiqarish jarayonlarini tashkil etilishi

8.2. Ishlab chiqarish jarayonining asosiy parametrlari

Tayanch iboralar: Asosiy ishlab chiqarish, konveyer usuli, agregat, Ishlab chitsarish siklining davri, Ishlab chitsarish siklning strukturas, Ishlab chitsarish vaqti, Ishlab chitsarish vaqti.

8.1. Asosiy ishlab chiqarish jarayonlarini tashkil etilishi

Qurilish sanoat korxonalarida, asosan, uchta ishlab chiqarish usullari mavjuddir. Bular konveyer, agregat, stend usullaridir.

Ishlab chiqarishning konveyer usuli, tayyorlanayotgan mahsulotni yagona davriylikda, yopik tarmoq, bo‘yicha uzluksiz harakatlanishi bilan ifodalanadi. Bunda uzluksiz harakatdagi kurituvchi kameralar kullaniladi. (tunnel, darchali va boshqa kameralar).

Ishlab chiqarishning agregat usulida mahsulot postdan postga ishlarni bajarilishga karab uxtin —uxtin harakatlanadi. Bunda mahsulotni kuchirib yurish uchun ko‘priksimon kranlar yoki rolganglar ishlatiladi. Issiklik ishlov uskunalari esa davriy, urasimon kameralarda bajariladi.

Ishlab chiqarish siklining davri (uzokligi) operatsiyalar davrining uzunligi, ishlov uchun berilayotgan partiyadagi mahsulotning soni va aloxida mahsulotga ishlov berish ketma — ketligiga bog‘lik buladi.

Operatsiya davri uzunligi, uni bajarishga ketgan mehnat sarfi va uni bajarishda mashg‘ul bo‘lgan ishchilar soniga bog‘lik buladi:

Toi=HoiG‘Poi

bu yorda, Hoi — i chi operatsiyasiga ketgan mehnat sarfi; Poi —i chi operatsiyani bajarish mashg‘ul bo‘lgan ishchilar soni.

Ishlab chiqarish siklining davri operatsiyalar bo‘yicha mahsulotning turiga bog‘lik, buladi.

Mahsulotning operatsiyalar bo‘yicha harakatlanishining quyidagi

Turlari mavjuddir:

-ketma-ket harakat;

-parallel harakat;

-parallel-ketma-ket harakat;

• 
  Sinxron harakat.
  

Belgilangan miqdorda mahsulot ishlab chiqarish, ishlab chiqarish jarayonining har bir boskichini ma’lum davriylikda bajarilishiga bog‘lik, buladi. Bir dona mahsulotga to‘g‘ri keluvchi o‘rtacha vaqt intervali bilan aniqlanuvchi, mahsulot chiqarish davriyligi, vaqt (t) deyiladi:

T=Vr/N

Bu yerda, Vr — belgilangan davrdagi ish vaqti fondi, soat; N - belgilangan davrda mahsulot ishlab chiqarish rejasi, dona.

Agar bir vaqtning uzida bir nechta mahsulotga ishlov berilsa, mahsulot ishlab chiqarish davriyligi ritm (r) bilan belgilanadi:

R=Tq.

Bu yerda, q — bir vaqtda ishlov berilayotgan mahsulotlar soni.