Qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalari texnologiyasi

1.2. Oldindan zo‘riqtirilgan konstruksiyalarning  
asosiy turlari va ularning ishi 
Oldindan  zo‘riqtirilgan  konstruksiyalarni  bevosita  kuchlanishni  hosil 
qilish  usuli  bo‘yicha,  konstruksiyani  betonlashtirish  vaqtiga  nisbatan  oldindan 
yoki  keyin  armaturani  taranglashtirib  zo‘riqishni  hosil  qilish  bo‘yicha    ajratish 
mumkin. 
Armaturani  betonlashdan  oldin  taranglab  konstruksiya  tayyorlash  usuli 
betonlash va beton qotgunga qadar  armaturani tarang xolda ushlab  
turish uchun  kuchli  anker  moslamalari,  tirgaklar va boshqalar zarur bo‘lganligi 
uchun “armaturasi tirgaklarga tortilgan konstruksiyalar” deb  
ataladi.  Beton  qotgandan  keyin  armaturani  kuchli  domkratlar  yordamida 
taranglashtirish  va  kuchlanishni  qotgan  betonga  berish    imkoniyati  bo‘lganligi 
sababli “armaturasi betonga taranglashtirilgan konstruksiyalar” deb ataladi.   
Keyingi  vaqtlarda  oldindan  zo‘riqtirilgan  konstruksiyalarni  tayyorlashda 
ko‘pgina yangi original echimlar paydo bo‘lmoqda.  

---

CHet  ellarda  so‘ngi  vaqtlarda  “odindan  taranglashtirilgan”  va  “keyin 
taranglashtirilgan” konstruksiyalar degan atamalar keng qo‘llanib kelinmoqda. 
CHamasi  Germaniyada    qabul  qilingan  “oldindan  zo‘riqtirilgan”  yoki 
oddiygina  “zo‘riqtirilgan”    konstruksiya  degan  eng  umumiy  atama  ularni 
tayyorlash texnologiyasi  bilan bog‘liqdir va ko‘pgina xollarda birgina oldindan 
zo‘riqtirilgan konstruksiya vazifasi, kesim yuzasi va yuk ta’sirida o‘zini tutishi 
bo‘yicha armaturani tirgaklarga va betonga tortib tayyorlanishi mumkin.