Qurilish кonstruksiyalari” каfedrasi 5312000-“Neft-gazni qayta ishlash sanoati оb’yektarini loyihalashtirish va qurish” ta’lim yo‘nalishi

2.3.Gazlarni ajratish jarayoni va usullari

Gaz qatlam sharoitida suv parlari bilan to`yingan holda bo`ladi.Gazni qazib chiqarishda texnologik sxemalar bo`yicha qayta ishlash vaqtida termodinamik sharoitlar,harorat,bosim o`zgaradi va natijada suv parlari kondensatsiyalanadi.Hosil bo`lgan suv tomchilari gazni tayyorlash qurilmalarining texnologik tizimlari ishini buzadi va uni uzoq masofaga magistral quvurlar orqali tashishni qiyinlashtiradi.Bunga asosiy sabab tabiiy gazni suv bilan gidrat hosil qilishdir.Buni kladrat deyiladi.U muzsimon modda bo`lib,gidrat tiqinlarni hosil qiladi.Gidratlar quvurlarda tiqin hosil qiladi.Buning natijasida kompressorlar ishdan chiqadi.Shuning uchun tabiiy gazni magistral quvurlarga berishdan va past haroratda qayta ishlashdan oldin quritiladi.Quritish usulini tanlab olish aniq maqsadga va sharoitga bog`liq.Bularga gazning tarkibi,quritish darajasi,quritilgan gazning tarkibi kiradi.Gazni quritishda suv yutadigan,qattiq va suyuq sorbentlar ishlatiladi,ya`ni adsorbentlar va absorbentlar ishlatiladi.Ular quyidagi talablarga javob berishi kerak.

1.Yuqori darajada namlikni yutishi kerak,ya`ni yutuvchi massasi va hajmi birligiga nisbatan ko`p namlik yutishi kerak.

2.Uzoq vaqt hizmat qilishi lozim.

3.Arzon va olinishi qulay bo`lishi kerak.

Shu ko`rsatilgan sifatlarga aktiv alyuminiy oksidi,seolit,suyuq moddalardan – di va tri etilinglikollar kiradi.Neftni qayta ishlash korhonalarida odatda tabiiy gaz suyuq usul bilan tozalanganda dietelinglikol ishlatiladi.Dietelinglikol bilan tozalanganda shudring nuqtasi –20⁰С ga tushadi.Аktiv alyuminiy oksidi bilan quritilganda shudring nuqtasi –70⁰С,seolit bilan quritilganda –75⁰С gacha yetadi.