Kombinatlashganlik deb, texnologik jarayonlarning xom ashyo va chikindilarning umumiyligiga hamda xududiy yakinlikka ega bo‘lgan mahsulot ishlab chiqarishni birlashtirilishiga aytiladi. birlashish harakteriga karab, qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalari ishlab chiqarishda kombinatlashganlik, asosan, uchta ko‘rinishda namoyon buladi: xom ashyoni ketma-ket qayta ishlash bo‘yicha, ishlab chikilgan chikindilarni kullash bo‘yicha va xom ashyoni kompleks qayta ishlash bo‘yicha. - Kombinatlashganlik deb, texnologik jarayonlarning xom ashyo va chikindilarning umumiyligiga hamda xududiy yakinlikka ega bo‘lgan mahsulot ishlab chiqarishni birlashtirilishiga aytiladi. birlashish harakteriga karab, qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalari ishlab chiqarishda kombinatlashganlik, asosan, uchta ko‘rinishda namoyon buladi: xom ashyoni ketma-ket qayta ishlash bo‘yicha, ishlab chikilgan chikindilarni kullash bo‘yicha va xom ashyoni kompleks qayta ishlash bo‘yicha.
- Xom ashyoni ketma-ket qayta ishlash bo‘yicha kombinatlashganlik, asosan, uysozlik kombinatlariga, zavod qurish kombinatlari va kishlok qurish kombinatlariga xos. Bu birlashmalar tarkibida yarim tayyor mahsulot ishlab chiqarish, buyum va konstruksiya ishlab chiqarish, qurilish montaj va ishlab chiqarish ta’minot korxonalari mavjud.
- Chikindilarni kullash bo‘yicha kooperatsiyalashganlikda bir korxonadagi ishlab chiqarish chikindilarini xom ashyo sifatida kullanilib, tayyor mahsulot ishlab chiqarish asosida birlashadilar. Masalan, metallurgiya kombinatlarining asosi ishlab chiqarishi metall prokati bo‘lsa, ishlab chiqarish natijasida chikindi - shlak hosil buladi. Shuning uchun ko‘pgina metallurgiya kombinatlari ichida shlak asosida mahsulot (sement, shlak tuldiruvchi, pemza, mineral paxta va xk. ) ishlab chiqaruvchilar mavjud.
- Xom ashyoni kompleks qayta ishlash bo‘yicha kombinatlashganlik qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalari ishlab chiqarishda keng tarkalgan. Masalan, yog‘ochni qayta ishlash kombinatlarida, yog‘och kesish, duradgorlik mahsulotlari, mebelsozlik, faner, yotp va yokp ishlab chiqarish korxonalari mavjud.
- Ishlab chiqarish xajmiga kura qurilish korxonalari ishlab chiqarish darajasiga karab, mayda, o‘rta va yirik korxonalarga bulinadilar. masalan, yig‘ma beton va temir-beton buyum va konstruksiyalar ishlab chiqarishda yiliga 50 ming m3 dan ko‘proq mahsulot ishlab chiqarish korxonalari yirik hisoblanadi. o‘rta korxonalarga 20-50 ming m , kichik korxonalarga 20 ming m3 dan oz mahsulot ishlab chiqaruvchi korxonalar kiradi.
- Konsentratsiya harakteriga karab korxonalar bir yagona sistemaga, yirik mexanizatsiyalashgan va avtomatizatsiyalashgan ishlab chiqarishni tashkil etilishi asosiga kura saralanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |