O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
JIZZAX POLITEXNIKA INSTITUTI
SERVIS FAKULTETI
“QURILISH IQTISODIYOTI VA SMETA ISHI”
fanidan
“UY JOY KOMMUNAL SOHASIDAGI IQTISODIY ISLOHOTLAR VA UNING SAMARADORLIGI”
mavzusidagi
KURS ISHI
BAJARDI: Menejment (tarmoqlar va sohalar bo’yicha)
ta’lim yo’nalishi 531-18M guruhi talabasi
___________________________________
TEKSHIRDI: UMAROVA ZEBO JIZZAX-2022
MUNDARIJA KIRISH 1. UY-JOY KOMMUNAL XO‘JALIGI TIZIMI VA UNING AHOLI TURMUSH DARAJASINI YAXSHILASHDAGI ROLI 1.1 Uy-joy kommunal xo‘jaligi iqtisodiyotining vazifalari 1.2 Shahar xo‘jaligi infratuzilmasini rivojlantirishda kommunal xo‘jaligining o‘rni 2. UY-JOY KOMMUNAL XO'JALIGI TIZIMIDA BAHONI SHAKLLANTIRISH VA KOMMUNAL XIZMATLARDAN FOYDALANISH ME’YORLARI 2.1 Uy-joy Kommunal xizmatlar ko'rsatuvchi korxonalarda uy-joy fondini saqlash va ta’mirlash xarajatlarining qiymatini shakllantirish 2.2 Aholining kommunal xizmatlardan foydalanish me’yorlari va ularni hisoblash uslubi 3. UY-JOY KOMMUNAL XO‘JALIGI KORXONALARINING AYIANMA MABLAG‘LARI VA XOMALIK FAOLIYATINI BAHOLASHNING SIFAT KO'RSATKICHLARI. 3.1 Uy-joy Kommunal xo‘jaligi korxonalarida aylanma mablaglarnirig tarkibiy tuzilishi va ularning korxona faoliyatiga ta’siri 3.2 Uy-joy Kommunal xo‘jaligi korxonalarida aylanma mablag‘lardan samarali foydalanish 3.3 Uy-joy Kommunal xo'jaligi korxonalarining xo‘jalik faoliyati samaradorligini baholash ko'rsatkichlari AMALIY ISH XULOSA FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI
KIRISH
Respublikamiz mustaqillikka erishganidan so‘ng o‘tgan qisqa vaqt mobaynida iqtisodiyotning barcha sohalari kabi, uy-joy kommunal xo‘jaligi sohasida ham ulkan qayta qurishlar amalga oshirildi. Eng awalo uy-joy fondi xususiylashtirildi. Uy-joy kommunal xo‘jaligi sohasida amalga oshirilayotgan tarkibiy o‘zgarishlarning qonuniy-huquqiy asoslari shakllantirildi. Kommunal xo‘jaligini boshqarish tizimi isloh qilindi. Sohadagi korxona va tashkilotlar faoliyati erkin bozor tamoyillari asosida tashkil etildi. Iste’molchi va xizmat ko‘rsatuvchilar o ‘rtasida shartnomaviy munosabatlar joriy etildi. Kommunal xizmatlar sohasida bahoni shakllantirish va yoqilg‘i resurslarni iqtisod qilish b o ‘yicha ijobiy natijalarga erishildi
Respublikamizda turar joylarni boshqarish, ularga xizmat ko‘rsatish va ularni ta ’mirlash bo‘yicha xizmatlar ko'rsatishning aniq bozorini shakllantirish ishlarini tubdan yaxshilash, aholining ko‘p kvartirali uylarni saqlash va mukammal ta’mirlashdan manfaatdorligini oshirish, shuningdek uy-joy mulkdorlari shirkatlarining o’zini o‘zi boshqarish instituti sifatida shirkatlarning nufuzini, tashkiliy va moliyaviy mustaqilligini hamda ular faoliyatining samaradorligini oshirish maqsadida 2006-yil 12-aprelda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining «Xususiy uyjoy mulkdorlarining shirkatlarini yanada rivojlantirish va turar joylarga xizmatlar ko‘rsatishning aniq bozorini shakllantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi 64-sonli Qarori qabul qilindi. Mazkur Qarorga muvofiq uy-joy kom m unal xo‘jaligi sohasini rivojlantirishning keng qamrovli dasturi ishlab chiqildi va amalga oshirilmoqda.
Uy-joy kommunal xo'jaligini isloh qilish so'nggi paytlarda ko'p qavatli uylar aholisi o'rtasida ko'plab savollar tug'dirdi. Deyarli hamma narsaga javoblarni Uy-joy kommunal xo'jaligini isloh qilishga ko'maklashish davlat korporatsiyasi jamg'armasi ko'magida yaratilgan rasmiy veb-saytda topish mumkin. Uy-joy kommunal xo'jaligi tushunchasi - Bu shaharlar, qishloqlar va boshqalar aholisiga xizmat ko'rsatadigan korxonalar va xizmatlar majmuasidir.
HCS (uy-joy kommunal xo'jaligi) - bu uy-joy fondida yashovchi iste'molchilarga qulay yashash sharoitlarini ta'minlash maqsadida ko'rsatiladigan xizmatlar.
Kommunal xizmatlarga quyidagilar kiradi:
Quvvatlantirish manbai.
Suv ta'minoti (issiq va sovuq).
Suvni utilizatsiya qilish.
Iqtisodiyotni ko'tarish.
Chiqindilarni yig'ish, olib tashlash va yo'q qilish.
Issiqlik ta'minoti (isitish).
Gaz ta'minoti.
Umumiy joylarni tozalash.
Uylarni ta'mirlash (kapital va joriy).
Muhandislik kommunikatsiyalarini ta'mirlash.
Qo'shni hududlarni saqlash, obodonlashtirish va tozalash.
Iste'molchiga ko'rsatiladigan kommunal xizmatlarning tarkibi uy-joylarni obodonlashtirish darajasiga bog'liq. 2010-2020 yillarda uy-joy kommunal xo'jaligini modernizatsiya va isloh qilish kompleks dasturi
Ushbu dasturning asosiy maqsad va yoʻnalishlari:
2020-yilgacha ko‘p qavatli uylarda yashovchi aholini bir vaqtning o‘zida sifatli va arzon davlat xizmatlari bilan ta’minlash.
Uy-joy fondini boshqarish va texnik xizmat ko'rsatish sohasidagi raqobat munosabatlarini yaxshilash, xususan, uy-joy mulkdorlari shirkatlari (UA) va boshqaruv tashkilotlarini yaratish.
Uy-joy kommunal xizmatlarini to'lash uchun subsidiyalar va imtiyozlarni naqd pulga o'tkazish.
Resurs va energiyani tejash tizimini faol joriy etish. Hisoblagichlarni o'rnatish.
Iqtisodiy islohotlar davrida uy-joy kommunal xo'jaligining jismoniy eskirishi ancha katta miqyosga yetdi. Taxminiy raqamlar:
Umumiy foydalanishdagi suv ta'minoti tarmoqlari - 65%.
Issiqlik tarmoqlari - 63%.
Suv nasos stantsiyalari - 65%.
Elektr tarmoqlari - 58%.
Kanalizatsiya - 56%.
Suv tozalash inshootlari - 54%.
Uy-joy kommunal xo'jaligini isloh qilishning asosiy yo'nalishlari belgilandi:
Kommunal xo'jaligini bozor munosabatlari doirasiga o'tkazish.
Xususiy biznesni jalb qilish.
Sanoatni monopoliyalardan xalos qilish.
Raqobatni rag'batlantirish.
Savdo xizmatlari sifatini oshirish.
Uy-joy kommunal xo'jaligini modernizatsiya qilish.
Samarali mulkdor institutini shakllantirish.
Favqulodda uy-joydan ijarachilarni ko'chirish.
Turar-joy binolarini kapital ta'mirlashni amalga oshirish.
Energiya tejamkor texnologiyalarni joriy etish.
Aholining imtiyozli qatlamlarini qo'llab-quvvatlash, ijtimoiy himoyani amalga oshirish.
Uy-joy kommunal xo'jaligini isloh qilishning sabablari quyidagilardan iborat:
uy-joy kommunal xo'jaligini butun mamlakat bozor iqtisodiyotining rivojlanishiga mos ravishda qurish;
uy-joy sohasida resurslardan samarasiz foydalanish;
fuqarolarning uy-joy kommunal xo'jaligiga bo'lgan ehtiyojlarini qondira olmaslik.
Uy-joy kommunal xo'jaligini isloh qilish quyidagi maqsadlarga erishishi kerak:
yashash sharoitlarining sifat standartlariga muvofiqligiga erishish;
uy-joy kommunal xizmatlarini ko'rsatuvchi korxonalar va ko'rsatilayotgan xizmatlar sifatini saqlab qolgan holda uy-joy kommunal xizmatlari uchun xarajatlarni kamaytirish;
uy-joy kommunal xo'jaligi sohasini "o'zini-o'zi ta'minlash" rejimiga o'tish va uy-joy kommunal xo'jaligining xarid qobiliyatini saqlab qolish.
Uy-joy kommunal xo'jaligi sohasida raqobat muhitini yaratish ushbu munosabatlarning yangi ishtirokchilarining paydo bo'lishini nazarda tutganligi sababli, uy-joy kommunal xo'jaligini boshqarish tizimini oqilona o'zgartirish zarur. Uy-joy kommunal xizmat ko'rsatish sohasidagi munosabatlar ishtirokchilariga davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari va mahalliy davlat hokimiyati organlari, shuningdek uy-joy kommunal xizmatlari iste'molchilari (ijaraga oluvchilar, uy-joy kooperativlari va uy-joy mulkdorlari) bilan bir qatorda turli shakldagi investitsiya, ekspluatatsiya va qurilish tashkilotlari kiradi. egalik.
Uy-joy kommunal xo'jaligini boshqarish tizimini takomillashtirish nafaqat davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari bilan samarali hamkorlik qila oladigan, balki uy-joy kommunal xo'jaligini rivojlantirishga qodir bo'lgan mahalliy davlat hokimiyati organlari va mustaqil tadbirkorlik sub'ektlarining ahamiyatini oshirishga qaratilgan.
