Qurilish ekologiyasi

Muhitning gidrofizik va gidrokimyoviy omillari esa suv bilan bevosita bog’liq bo’lib, suv ekologik jihatdan ko’pgina organizmlar uchun hayot muhiti va makon bo’lib hisoblanadi. Suv muhitida doimiy yashovchi organizmlar gidrobiontlar deb nomlangan bo’lib, ular turli ekologik guruhlardan iboratdirlar.
1.3. Populyatsiyaning asosiy xususiyatlari. Biotsenozlar va ekotizimlar
Tabiatda turlar, odatda, bir-birlaridan ma’lum tarzda himoyalangan populyatsiyalar to’plamidan iboratdir. Ekologik nuqtai nazardan populyatsiya tirik organizmlar har qanday turkumining asosiy elementi tarzida qaraladi. Biologiya fanida har qanday individlar yig’indisi populyatsiya deb tushiniladi. Ekologik nuqtai nazardan esa, ma’lum yashash joyida o’z mavjudligini cheklanmagan uzoq muddat davomida ta’minlay olish va erkin chatishish qobiliyatiga ega bo’lgan turning individlari guruhiga populyatsiya deyiladi. Demak, populyatsiya guruhga birlashgan individlar yoki organizmlar bo’lib, ular bir-birlari, o’zlari yashaydigan muhit bilan doimo aloqada bo’ladilar. Populyatsiyalar alohida ajralgan holda yashamaydilar. Bir tur populyatsiyalari boshqalari bilan o’zaro ta’sirlashadi, ya’ni ular bilan biotik turkumlar-yaxlit tizimlarni hosil qiladi. Har bir turkumda qandaydir populyatsiya muhim rol’ o’ynaydi. U ma’lum ekologik nisha tashkil etadi va boshqa turlarning populyatsiyalari bilan hamkorlikda uning barqaror hayotiy faoliyatini ta’minlaydi.
Tirik mavjudot va uning ma’lum hududiga mos keladigan muhitlaridan iborat tizimlar tabiatini tadqiq etadi, bu esa ekologik tizimlar yoki ekotizimlar deb ataladi. Populyasiyalar, turlar, biosenozlar, biogeosenozlar va biosfera kabi tushunchalar ekologiya fanining asosiy tushunchalari va manbalari hisoblanadi. Shuning uchun umumiy ekologiya 4 bo’limga bo’lib o’rganiladi.
1) Autekologiya; 2) Populyasiyalar ekologiyasi;
3) Sinekologiya; 4) Biosfera.
1. Autekologiya (“autos”– yunoncha so’z bo’lib, “o’zi” degan ma’noni bildiradi) ayrim turlarning yashab turgan muhiti bilan o’zaro munosabatini, turlarning qanday muhitga ko’proq va uzviy moslashganini o’rganadi.