Qurilish ekologiyasi

2. Populyasiyalar ekologiyasi (“populyasion”– fransuzcha so’z bo’lib, “aholi” degan ma’noni bildiradi) populyasiyalar tuzilmasi va dinamikasi, ma’lum sharoitda turli organizmlar sonining o’zgarishi (biomassa dinamikasi) sabablarini tekshiradi.
3. Sinekologiya (“sin” – yunoncha so’z bo’lib, “birgalikda” degan ma’noni bildiradi) biogeosenozning tuzilishi va xossalarini, ayrim o’simliklar va hayvonot turlarining o’zaro aloqalarini hamda ularning tashqi muhit bilan munosabatini o’rganadi.
4. Ekotizimlarni tadqiq qilish va ularning rivojlanishi biosfera (yunoncha “bios”–hayot, “sfera”–shar) haqidagi ta’limotni vujudga keltirdi. Sayyoramizda tarqalgan organizmlar, ya’ni Yer qobig’idagi barcha mavjudotlar tizimi biosfera deb ataladi. Ushbu ta’limotning asoschisi akademiq V.I. Vernadskiy (1863-1945) hisoblanadi. Biosfera haqidagi ta’limot - biosfera tarkibi, tuzilishi va energetikasi tirik organizmlar faoliyati majmui bilan belgilanadigan, ya’ni tirik mavjudotlar tarqalgan yer qobig’idir.
Populyatsiyalarning o’zaro ta’siri tirik tuzilmalarning yanada yuqori darajasi – biotik jamoalar yoki biotsenozlar xarakterini belgilaydi, muayyan tashqi muhit yoki fazo va vaqtda jamoa bo’lib (birgalikda) yashaydigan turli turlar (o’simliklar, hayvonlar, zambrug’lar va mikroorganizmlar)ning populyatsiyalari majmuasidan iborat biologik tizim biotsenoz deyiladi. Tabiatda barcha tirik organizmlar jamoaga birlashib, u yoki bu darajadagi doimiylik xos bo’lgan turkum hosil qiladi. Turkum tarkibi ma’lum abiotik omillarning qo’shilishi, shuningdek, uning tarkibiga kiruvchi, ehtiyojlari bo’yicha o’xshash bo’lgan turli organizmlarning o’zaro bog’liqligi bilan belgilangan. Ular orasidagi bog’liqlik oziq, himoya, turkumlarning barcha turlarining ko’payishi bilan ta’minlanadi. Tirik organizmlarning o’zaro ta’sirlashishi natijasida ekologik tizim hosil bo’ladi. U tirik organizmlar va ularning yashash muhitidan tashkil topgan yagona tabiiy majmuadan iborat.
1.4. Iqtisodiyotning real tarmoqlarini rivojlanishida muhim ekologik vazifalar