Quarz silikatlar sinfiga mansub eng koʻp tarqalgan jins hosil qiluvchi mineral. Kimyoviy formulasi SiO

Kvars (olm. Quarz) — silikatlar sinfiga mansub eng koʻp tarqalgan jins hosil qiluvchi mineral. Kimyoviy formulasi SiO₂. Kvarsning kristalli 2 ta modifikatsiyasi maʼlum: geksagonal Kvars (yoki a-K.) 870—573° temperatura oraligʻida turgʻun va trigonal Kvars (R-K.) 573° dan pastda turgʻun. r-K. tabiatda eng koʻp tarqalgan. Qoʻshaloqlari koʻp, kristall donacha, agregat va zich massalar holida uchraydi. Kvarsning kristallari, donalari, agregatlarining rangi har hil: shaffof — togʻ billuri, binafsha — ametist (safsar), kulrang — rauxtopaz, qora — morion, tillarang — sitrin va boshqa. Rangining har hil boʻlishi strukturaviy defektiga bogʻliq. Murakkab ranglilari ham uchraydi, ularga boshqa minerallarning mayda zarralari qoʻshilgan boʻladi. Kvarsning yashirin kristall hillari agat va xalsedon nihoyatda ingichka tolasimon tuzilmalardan iborat. K. optik jihatdan bir oʻkli, musbat. Ultrabinafsha va qisman infraqizil nurlarni oʻtkazadi. Sunʼiy Kvarsni SiO₂ ning suvli eritmasidan yuqori bosim va temperaturada olinadi Qattikligi 7. Zichligi 2,65 g/sm³. Erish harorati 1710°C, soviganda kvars oynasi deb ataluvchi jismga aylanadi. Monokristallari kam uchraydi va juda yuqori baholanadi.

Ishlatilishi  Kvars qumi va uning metamorflashgan turlari — kvarsitlar keramika va shisha sanoatida, monokristallari (pyezokvars) optika va radiotexnikada, shaffof va chiroyli ranglilari yarim qimmatbaho tosh sifatida zargarlikda ishlatiladi.

Tarqilishi Kvars OʻrtaOsiyo (Pomirda), Rossiya (Uralda), Ukraina (Volinda), Braziliya vaMadagaskarda uchraydi.

Xossalari Silika polimorfizmi turli xil soyalarni olish xususiyatidir. Shu sababli, kvarts ko'pincha bezak tosh sifatida ishlatiladi.Agar kristalli tuzilish haqida gapiradigan bo'lsak, unda tabiatda eng keng tarqalgan tosh 573 daraja Selsiygacha bo'lgan haroratga chidamli.Kvarsning qattiqligi Mohs shkalasi bo'yicha 7 ga teng.Past issiqlik o'tkazuvchanligi - tosh qo'lda qizib ketmaydi.Mineral piezoelektrik xususiyatlarga ega.