Qоzоqbоy yO‘ldоshеv, vаlijоn qоdirоv, jаlоlbеk yO‘ldоshbеkоv

Farhod yigit yoshiga yetdi. Lekin tug‘ma ishq ta’sirida doi­ mo g‘amgin, alam va dardlar bilan ko‘milgan edi. Buning sa­
babini o‘zi ham tushuntirib berolmas edi. Otasi uning g‘amlari-ni aritmoq uchun turli tomoshalar, bazmlar, ziyofatlar uyushtir-


di. Foydasi bo‘lmadi. Shunda xoqon Farhodning ko‘nglini olish


^uchun yilning to‘rt fasliga moslab to‘rt oliy qasr q rdirish fikri-_{http://eduportal}gakeldi.Farhodningatobegi,ya’nitarbiyachi-ustoziMkoro bu
ishga ma’mur etib tayinlandi. Xitoyning mashhur me’mori Boniy, naqqoshi Moniy hamda tosh yo‘nuvchi Qor n quri ishga jalb etildilar. Farhod qurilish bo‘layotgan yerga kelib ust l rning ish-larini ko‘rdi. O‘z hunarlarini mislsiz san’at d j siga yetkizgan, toshni ham saryog‘dek kesayotgan uch us od ishidan hayratga tushdi. U shunchaki kuzatuvchi, t m shabin bo‘lib qolmasdan


ularning hunarlarini o‘rganishga kirishdi. Oxi i shu darajaga yet­ diki, bu kasblarni ustozlari­ darajasida ‘zlashtirdi, hatto ba’zisi-dan o‘zib ham ketdi.


Nihoyat bahor, yoz, k z va qish fasliga moslab qurilgan shohona qasrlar bitdi. Xoqon larda bir yillik bazm tadorigini ko‘rishni buyur i. Maqsad – o‘g‘lidagi g‘amginlikni ketkazish. Farhodda esa o‘zgarish yo‘q – o‘sha-o‘sha mahzun edi:

Biravkim zor yig‘lab – yig‘lab ul zor,

Topib ko‘ngli el ozoridin ozor.

Chiqorib so‘zlig‘ so‘z1 boshidin dud,

Sovug‘ oh aylab ohin otasholud2.

Bo‘lub el anduhidin ko‘ngli g‘amnok,

Yaqo chokin ko‘rib, ko‘ksin qilib chok.

Biravkim ishqdin qilsa rivoyat,

So‘rub hardam mukarrar3 ul hikoyat.

¹ «So‘zlig‘ so‘z” birikmаsini аm «yoniq so‘z”, hаm «so‘zli yonish” mа’nоsidа tushunish mumkin, chunki o‘zbеkchа «so‘z” «kаlimа” mа’nоsini bеrsа, tоjikchа «so‘z” «kuyish” mа’nоsidа kеlаdi; ²Оtаshоlud – yoniq, dаrdli, оtаshin; ³Мukаrrаr – tаkrоr.

60

Tafahhus aylab1 andin ko‘p nishone,

Nishonin ko‘nglida asrab nihoni.

Visol ichra zamirin2 shod topib,

Alamdin xotirin ozod topib.

Yetishgach hajr sharhi zor yig‘lab,

_{http://eduportal}Ikiko‘zaylabonxunbor3yig‘lab.


Xoqon farzandidagi qayg‘uni ketkizm k bo‘ ib h mda uning­ har tomonlama kamolotga yetishganid n o‘zid n shohlik­ ni qabul qilib, taxtga o‘tirishini so‘raydi. Fa hod esa bu t klifni odob bilan, asosli uzrlar keltirib, davlatni boshq ish ishlarini o‘rganish uchun muhlat so‘raydi. O‘g‘lining oqilona javobidan behad xursand bo‘lgan shoh unga mamlakat xazinasini ko‘rsa-tadi. Xazinadagi g‘aroyib bir sandiq uning diqqatini jalb etadi. Xoqon bu sandiqni ochishlarini istamaydi. Lekin Farhod qattiq turib oldi:
Eshitgach shoh zrin shahzoda,

Havas sav osin qil i ziyoda:

Dedi: “Har ishki qilmish odamizod,

Tafakkur birla bilmish odamizod.

Ulum ichra manga to bo‘ldi madxal4 Topilmas mushkile men qilmag‘on hal.

Munung ham bilmaguncha asl-u budin5, Muayyan qilmag‘uncha tor-u pudin6,

Ne imkonkim qaror o‘lg‘ay ko‘ngulga,

Tasalli oshkor o‘lg‘ay ko‘ngulga”.

¹Таfа us аylаmаk – tеkshirmоq, surishtirmоq, tеrаn o‘rgаnmоq; 2Zаmir – ko‘ngil;
³Хunbо – qоn yig‘lоvchi; ⁴Маdxаl – kirish; ⁵Bud – bоrliq, mаvjudlik. Bu yеrdа: nimаligini mа’nоsidа kеlgаn; ⁶Тоr-u pud – o‘rish – аrqоq. Bu yеrdа: sirr-u sinоаtini dеgаn mа’nоdа kеlgаn.

61

Noiloj qolgan xoqon kalitni keltirib, sandiqni ochish-
ni buyuradi. Uning ichidan bir vaqtlar Iskandari Rumiy har