Qovushqoq bo’lmagan suyuqliklar dinamikasi. Режа

Ravon o’zgaruvchan harakat. Suyuqlik harakatida oqim chiziqlari to’g’ri chiziqli va egri chiziqli, shuningdek, o’zaro parallel va parallel bo’lmagan bo’lishlari mumkin. Bu holatlar jonli kesimdagi bosim taqsimlanishi xususiyatlariga ta’sir etadilar va Bernulli tenglamasini qo’llanishiga aniq cheklanishlarni kiritadilar.

6.4-rasm. 0x o`q bo`yicha yo`nalgan oqim

Bunga bog’liq holda gidravlikada oqim naycha chiziqlar, og’irligi juda kam bo’lgan va parallel yoki deyarli parallel bo’lgan oqim chizig’iga ega ravon o’zgaruvchan harakat tushunchasi kiritiladi. x koordinata o’qi bo’yicha yo’nalgan oqimni qarab chiqamiz (6.4-rasm). Bu holda y va z koordinatalar bo’yicha harakat bo’lmagani uchun, bu o’qlardagi va harakat tezlanishi nolga teng.
Bularni nazarda tutib, (6.1) Eyler tenglamasi qaraladigan hol uchun quyidagi ko’rinishni oladi:
(6.15)
Oxirdagi ikki tenglama y va z o’qlar uchun suyuqlik muvozanatining tenglamalari bo’lib hisoblanadi. Bundan yoz tekislikda bosim
taqsimlanishi, gidrostatikaning asosiy qonuni bo’yicha bo’ladi, degan xulosani chiqarish mumkin. Lekin, qaraladigan holda, bu tekislik oqim jonli kesimi yuzasiga mos bo’lgani uchun, bunday harakatning asosiy xossasasini ifodalashga olib keladi: ravon o’zgaruvchan harakatda bosim jonli kesimlarda gidrostatik qonun bo’yicha taqsimlangan. Demak, har bir jonli kesimda
(6.16)

Har xil jonli kesimlarda (6.14) dagi o’zgarmas har xil bo’ladi. 6.5,a,b- rasmlarda ravon o’zgaruvchan harakatlarning naporsiz va 6.5c,d-rasmlarda esa ravon bo’lmagan harakatning naporli (og’irlik kuchidan tashqari yoki markazdan qochma yoki ko’ndalang tashkil etuvchi inersiya kuchlari ta’sir etadilar) bosim epyuralari ko’rsatilgan.

6.5-rasm. o’zgaruvchan harakatlarning naporsiz (a,b) va ravon bo’lmagan harakatning naporli (c,d) bosim epyuralari