Qosimov jaxongir alijon o’G’li 8-sinf kimyo ta’limida amaliy mazmundagi masala va mashqlar

BeCl
2
, SiO
2
, XeO
2
, ClF
3
, KMnO
4
, K
2
Cr
2
O
7
. 
Bilim, 
ko`nikma 
va 
malaka 
elementlaridan 
oksidlanish 
darajasi, 
birikmalardagi 
elementlarning oksidlanish darajasi kabilar savol va topshiriqlarda berib o`tilgan. qolgan bilim, 
ko`nikma va malaka elementlari, ya‘ni oksidlanish darajasi nolga teng bo`lgan birikmalar, 
manfiy va musbat oksidlanish darajasi kabilar savol va topshiriqlarda berib o`tilmagan. 
23-paragrifda esa Oksidlanish - qaytarilish reaksiyalari mavzusi berilgan. Mavzu 
yakunidagi bilim, ko`nikma va malaka elementlari quyidagilar: 
Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari, oksidlovchi, qaytaruvchi, faqat qaytaruvchi, faqat 
oksidlovchi, щam oksidlovchi, ham qayturvchi.
Savol va topshiriqlar: 
1. quyidagi yozilgan ikkita kimyoviy reaksiya tenglamasiga e‘tibor bering, ularning qaysi 
biri oksidlanish-qaytarilish reaksiyasi ekanligini asoslab bering: 
a) KCl + AgNO
3
 = KNO
3
 + AgCl 
b) FeO + SO = Fe + SO
2
 
2. qanday reaksiyalar oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari deb atalidi? 
3. Vodorod quyidagi reaksiyalarning qaysi birida oksidlovchi, qaysi birida qaytaruvchi 
bo`ladi? 
2Li + H
2
 = 2LiH 

---

37 
HgO + H
2
 = Hg + H
2
O 
4. Oltingugurt -2 oksidlanish darajasidan +4 oksidlanish darajasiga o`tganda, (S
-2
—
S
+4
) necha elektron beradi? Bu hodisada oltingugurt oksidlovchimi yoki qaytaruvchimi? 
Bilim, ko`nikma va malaka elementlaridan faqat qaytaruvchi, faqat oksidlovchi, ham 
oksidlovchi ham qaytaruvchi kabilan savol va topshiriqlarda yetarli darajada berib o`tilmagan. 
Lekin savol va topshiriqlarda berilgan mashqlarni o`rganish davomida bilib olsa bo`ladi.
III-bobning eng so`ngi 24-paragrifida Oksidlanish - qaytarilish reaksiyalar tenglamalarini 
tuzish mavzusi berilgan. Mavzuning so`ngidagi bilim, ko`nikma va malaka elementlari 
quyidagilardir: 
Oksidlanish, 
qaytarilish 
reaksiyalarini 
farqlay 
olish, 
kimyoviy 
jarayonda 
ishtirok 
etayotgan elementlarni oksidlanish darajalarini aniqlay bilish, elektron bergan yoki olgan 
elementlarning 
farqini 
ajratish, 
oksidlanish-qaytarilish 
reaksiyalarini 
sinflay 
olish, 
molekulalararo, ichki molekular, disproporsiya, sinproporsiya.
Mavzuning so`ngidagi savol va topshiriqlar esa quyidagilardan iborat: 
1. quyidagi oksidlanish-qaytarilish reaksiyalariga koeffitsientlar qo`ying: