Qo‘shma gaplar bo‘yicha savоllar

KO’CHIRMA GAPLI QO’SHMA GAPLAR . Ko‘chirma gap va muallif gapi haqida umumiy ma'lumot

Muallif o‘z nutqida boshqalar ifodalagan fikrlardan ham foydalanishi mumkin. Bunday fikrlar ko‘chirma gap va muallif gapi vositasida berilishi mumkin. Ko‘chirma gap va muallif gapi tarkibiy jihatdan qo‘shma gapga o‘xshaydi, shuning uchun bunday qurilmalar ko‘chirma gapli qo‘shma gap deb ataladi: - Qudrat akamning cho’ldan oladigan alamlari bor, (ko‘ch. gap) - qo'shib qo'ydi Gulchiroy. (muall. gapi).

O’zgalarning hech o‘zgarishsiz berilgan gapi ko‘chirma gap deyiladi. Shu gapni o‘z nutqida keltirayotgan shaxsning gapi muallif gapi hisoblanadi. Ana shu ikkita gap ko‘chirma gapli qo‘shma gapning doimiy qismlari hisoblanadi. Muallif gapining kesimi dedi, deb so‘radi, deb javob berdi, gapirdi, so‘zladi, aytdi kabi fe'llar bilan ifodalandi. Ko‘chirma gaplar so‘zlashuv va badiiy uslublarda ko‘p ishlatiladi. Ko‘chirilgan gap muailif gapidan avval, undan keyin, uning ichida, uning ikki tomonida kelishi mumkin: "Mehnat ishtaha ochar", - deydi bobom. Cho‘pondan so‘radik: "Bu qo‘ylar kimning qo‘yi?" "Men, - dedi u, - ertaga kelaman". Bosh injener nihoyatda bosiqlik bilan: - Bu gapga Xudoyqidovning aloqasi yo 'q, -dedi.