Qo’shma gap

bo’lsa, esa so’zlari qo’shma gap qismlarini qiyoslaydi va zidlaydi.
bo’lsa, esa so’zlari qiyoslanuvchi bo’lakdan so’ng keladi.

Bog’langan qo’shma gaplarning qismlari teng munosabatli bo’ladi: Chiroq o’chdi va birdaniga o’q uzildi. Tohir ichkariga kirdi-yu, ikki ko’zi tashqarida qoldi.

Uning qolipi quydagicha:

2. 
   Ergashgan qo’shma gaplar - qismlari ergashtiruvchi bog‘lovchilar yoki shunday bog‘lovchi vazifasidagi so‘zlar yordamida tobe va hokim munosabatda bog‘langan qo‘shma gaplarga ergash gapli qo‘shma gaplar deyiladi: Bahor keldi, shuning uchun gullar ochildi.
   

Ergashgan qo’shma gaplar - qismlari ergashtiruvchi bog‘lovchilar yordamida yoki bir qismning kesimi nomustaqil shaklda turgan qo‘shma gaplar.
Ergashgan qo’shma gaplar tuzilishiga ko’ra so’z birikmalariga o’xshaydi, chunki ikkalovida ham hokim va tobe munosabat mavjud.
Ergashgan qo’shma gaplarning tarkibi nechta gapdan iborat bo’lishidan qattiy nazar unda bosh gap va ergash gap mavjud bo’ladi.

Ergash gapli qo‘shma gaplar bosh va ergash gaplardan tashkil topadi.

1. 
   Bosh gap (hokim) - mazmuni izohlanayotgan qism bosh gap,
   
2. 
   Ergash gap (tobe) - bosh gap mazmunini izohlaydigan va ko‘pincha tobe shaklda turgan qism esa ergash gap sanaladi.
   

Ergash gap bosh gap talab etgan ma’lum so‘roqqa javob bo‘ladi: Men xursandman (nima sababli), chunki sen maqsadingga yetding.

Ergash gap sodda gaplar bilan sinonimlik hosil qilishi mumkin: Yaxshi oshini yeydi. Kimki yaxshi bo‘lsa, u doimo oshini yeydi.

Ergashgan qo’shma gaplarda ergash gap bosh gapga quydagi vositalar yordamida bog’lanadi: 1. Ergashtiruvchi bog’lovchilar 2. Ko’makchi qurilmalar ( shuning uchun, shu sababli, shu tufayli…) 3. Yuklamalar (-ki) 4. Nisbiy so’zlar (kim…, o’sha; nima…, o’sha) 5. Deb so’zi orqali

1. 
   Ergashtiruvchi bog’lovchilar yordamida bog’langan ergashgan qo’shma gaplar – ergashtiruvchi bog’lovchilar yordamida bog’langan qo’shma gaplarga aytiladi.
   

Ergashtiruvchi bog’lovchilar bosh gapning sababi, maqsadi, sharti, qiyosini ko’rsatib keladi.

1.