Qoʻshma gap haqida ma'lumot. Bogʻlangan qoʻshma gap

Qoʻshma gap haqida ma'lumot. Bogʻlangan qoʻshma gap

Reja:

• 1.Qoʻshma gap haqida tushuncha.
• 2.Qoʻshma gapning turlari.
• 3.Bogʻlangan qoʻshma gap, turlari:

a) biriktiruv munosabatli;

b) zidlov munosabatli;

s) ayiruv munosabatli;

d) inkor munosabatli bogʻlangan qoʻshma gaplar

• 4. Boʻlsa, esa soʻzlari yordamida bogʻlangan qoʻshma gaplar.

Ikki yoki undan ortiq grammatik asosning mazmun, grammatik va intonaqiyaga koʻra birikishidan hosil boʻlgan gap qoʻshma gap deyiladi.

• Ikki yoki undan ortiq grammatik asosning mazmun, grammatik va intonaqiyaga koʻra birikishidan hosil boʻlgan gap qoʻshma gap deyiladi.
• Qoʻshma gap grammatik asosi ikki yoki undan ortiq gaplar boʻlib, uning qismlari mazmun va grammatik jihatdan, shuningdek, intonaqiyaga koʻra birikib, bir butunlikni tashkil qiladi. Masalan: quyosh jilmayib boqar va sargʻaygan koʻkatlar kokilida shudring jilovlanardi. (Oʻ. Hoshimov).

Qoʻshma gaplar, qismlarining oʻzaro birikish usuli va semantik munosabatiga koʻra uch xil boʻladi.

• 1. Bogʻlangan qoʻshma gap.
• 2. Ergashgan qoʻshma gap.
• 3. Bogʻlovchisiz qoʻshma gap.

Qiyoslang:

• 1. Istedod hamisha har xil boʻladi, istedodsizlar esa hamma joyda bir xil. (E.Vohidov)
• 2. Shuni aytmoqchimizki, odam hamma vaqt bilimga tashna boʻlishi shart.
• 3. Fan xalqqa suv-havodek zarur, uni taraqqiy ettirmagan mamlakat, shubhasiz, mustamlakaga aylanadi.

Keltirilgan misollardan birinchisi bogʻlangan qoʻshma gap boʻlib, uning qismlari esa yordamchisi vositasida oʻzaro teng boglangan;

Keltirilgan misollardan birinchisi bogʻlangan qoʻshma gap boʻlib, uning qismlari esa yordamchisi vositasida oʻzaro teng boglangan;

ikkinchisi ergashgan qoʻshma gap boʻlib, uning qismlari -ki aniqlov bogʻlovchisi orqali ikkinchi qism birinchi qismga tobelik yoʻli bilan bogʻlangan;