Qoraqolpogʻistonda uchraydigan sut emizuvchilar

26-rasm. Sut emizoʻvchilarning ichki tuzilishi.

1-oʻngach, 2-oshqazon, 3-jigar, 4-oshqazon osti bezi, 5-ingichka ichak, 6-koʻr ichak, 7-qurtsimon oʻsimta, 8-yugʻon ichak, 9-tugʻri ichak, 10-tashqariga chiqarish teshigi, 11-taloq, 12-kegirdak, 13-oʻkpa, 14-yurak, 15-aorta, 16-17-paloʻan osti suyak arteri yasi, 19-tashqi yoʻqorgʻi vena, 20-ortqi vena, 21-diafragma, 22-buyraklar, 23-siydik qoʻvigʻi, 24-tuximdon, 25-tuxim yoʻli, 26-bachadon, 27-vlagalishe, 28-siydik jinis sinusi, 29-siydik teshigi, 30-oʻt pufagi.

Upkaning havo sigʻimi qovurgʻalar va gumbazsimon botuvchi diafragmaning xarakatn natijasida hosil boʻladigan koʻkrak qafasi hajmining oʻzgarishiga bogliq.

• Upkaning havo sigʻimi qovurgʻalar va gumbazsimon botuvchi diafragmaning xarakatn natijasida hosil boʻladigan koʻkrak qafasi hajmining oʻzgarishiga bogliq.
• Nafas olish harakatining soni hayvonning kattaligiga va moddalar almashinuvi intensivligiga bogliq. Masalan, otda 1 minutda 8-16, kalamushda-100-150, sichqonda 200 martaga teng.
• Upka ventilyatsiyasi faqat gazlar almashinuvinigina emas, balki issiqlik almashinuvini ham belgilaydi. Bu holat ayniqsa ter bezlari boʻlmagan hayvonlar uchun juda katta aha-miyatga ega. Ularda tanani sovutish buglangan suvni oʻpkadan chiqariladigan havo bilan birga chiqarish yoʻli bilan boʻladi. Bu usul polip usuli deb ataladi.

Issiqlik chiqarishda poliplikning mohiyatini koʻrsatganda, avvalo oʻpka ventilyatsiyasini emas, balki nafas olishning bufer ventilyatsiyasini koʻzda tutish lozim. Masalan, hoʻkizda umumiy ventilyatsiya 50 l/min dan 300 gacha oshganida alveolyar ventilyatsiya 25 l/min dan 75 gacha, yani 3 marta, oʻlik masofa ventilyatsiyasi 25 l/min dan 2225 gacha yoki 9 martaga ortadi (Shmidt-Nilsen, 1976).

• Issiqlik chiqarishda poliplikning mohiyatini koʻrsatganda, avvalo oʻpka ventilyatsiyasini emas, balki nafas olishning bufer ventilyatsiyasini koʻzda tutish lozim. Masalan, hoʻkizda umumiy ventilyatsiya 50 l/min dan 300 gacha oshganida alveolyar ventilyatsiya 25 l/min dan 75 gacha, yani 3 marta, oʻlik masofa ventilyatsiyasi 25 l/min dan 2225 gacha yoki 9 martaga ortadi (Shmidt-Nilsen, 1976).
• Qon aylanish sistemasi Qushlardagi singari, yurak qorinchasining qalin devorli chap tomonidan chiquvchi faqat bitta aortasi bor. Ammo bu aorta oʻng aorta emas, balki chap aortadir. Asosiy arterial tomirlar aortadan turli holatda chiqadi.