Jiberiletuǵın hám ishki hújjetlerdi dúziw
hám de rásmiylestiriw
Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabinetiniń
1999-jıl 29-marttaǵı 140-sanlı qararı menen tastıyıqlanǵan
Ózbekstan Respublikası ministrlikleri, mámleketlik
komitetleri, mákemeleri, korporaciyaları, koncernleri,
awqamları, kompaniyaları hám basqa oraylıq mákemeleri
apparatlarında is júrgiziw boyınsha úlgi kórsetpede
jiberilgen hám ishki hújjetlerdi dúziw hám rásmiylestiriw
tolıq bayan etilgen. Usı úlgi kórsetpe boyınsha jiberiletuǵın
hújjetler tiyisli blankalarǵa jazıladı. Shólkemlerdiń
blankalarındaǵı turaqlı zárúrli bólimleri mámleketlik tilde
jazıladı.
Hújjet avtorı shólkem atı hám onıń kodı shólkem
haqqındaǵı nızamǵa (ustav) kárxanalar hám shólkemler
ulıwma klassifikatorlarǵa muwapıq kórsetiledi. Olar
qaǵıyda boyınsha blankanı tayarlawda jazdırılǵan bolıwı
kerek.
Hárbir hújjette (xatlardan tısqarı) onıń túri (qarar,
biylik, buyrıq, bayanlama, maǵlıwmatnama hám sol
sıyaqlılar) kórsetiliwi kerek.
Kópshilik hújjetler ushın hújjet mazmunın
sáwlelendiriwshi qısqa hám anıq tema bolıwı shárt.
Máselen: buyrıq (ne haqqında?) «kárxana shólkemlestiriw
haqqında»; bayanlaması (neniń?) «ilimiy keńes
májilisiniń».
A5 (148x210) ólshemdegi hújjetlerde hám telegram-
malarda tekstke tema qoyılmawı múmkin.
Hújjet mazmunı múmkinshiligi bolǵanınsha qısqa
dizbekler menen, qıyın bolmaǵan sóz dúzilisinde bayan
etiledi.
Qısqartıw
Mámleketlik
organlar,
jámiyetlik
shólkemler hám mákemeler atların jazıw boyınsha
314
maǵlıwmatnamaǵa muwapıq qollanıladı. Eger tekstte
familiyalar, geografiyalıq atamalar yamasa ayırım
hákimshilik-aymaqlıq birlikler sanap ótilse, olar álipbe
tártibinde jaylastırıladı.
Eger úzliksiz baylanısqan tekst bir neshe qatarlar,
juwmaqlardan ibarat bolsa, onı arab sanları menen
nomerlengen bólimlerge, kishi bólimlerge, bántlerge
ajıratıw tiyis.
Hújjetler tekstlerin eki bólimge ajıratıw usınıs etiledi:
birinshi bólimde hújjet dúziwdiń tiykarları yamasa
sebepleri kórsetiledi, ekinshisinde
–
qararlar, biylikler,
usınıslar, pikirler, juwmaqlar, ótinishler bayan etiledi.
Eger hújjet mazmunın túsindiriw hám tiykarlaw
zárúrligi bolmasa, tekst bir juwmaq bólimnen ibarat
bolıwı múmkin: buyrıqlar tastıyıqlaw bólimisiz qarar
bólimi, xatlar
–
túsindiriwsiz ótinish bólimi hám t.b.
Hújjettiń úzliksiz baylanısqan teksti turaqlı
maǵlıwmattı saqlawshı hám úzliksiz maǵlıwmatlardı
kirgiziw ushın bos jerler trafaret tiykarında dúzilgen
bolıwı múmkin.
Bayanlama teksti úshinshi shaxs atınan («tıńlandı»,
«sózge shıqtı», «qarar qabıl etti») kóplik sanda bayan
etiledi, sóylew mazmunı úshinshi shaxs atınan birlik
sanda bayan etiledi.
Huqıq hám minnetlemelerdi belgilep beriwshi
(nızam, kórsetpe hám t.b.), sonday-aq, faktlerdi bayan
etiw yamasa bahalawdan (akt, maǵlıwmatnama hám t.b.)
ibarat bolǵan hújjetlerde tekstti úshinshi bet atınan birlik
hám kóplik sanda («bólim wazıypalardı ámelge asıradı»,
«birlespe quramına kiredi», «komissiya belgiledi») bayan
etiw forması qollanıladı.
Xatlarda tómendegi bayan etiw formalarınan
paydalanıladı:
–
birinshi bet atınan kóplik sanda («jiberiwńizdi
315
soraymız», «kórip shıǵıw ushın jibermektemiz»);
–
birinshi bet atınan birlik sanda «zárúr dep
esaplayman», «ajıratıwdı sorayman»);
–
úshinshi bet atınan birlik sanda («ministrlik qarsı
emes», «O‘zstandart» agentligi ámelge asırsa boladı dep
esaplaydı»).
Eger hújjette tekstte belgilengen qosımsha bolsa,
ol jaǵdayda qosımshalar bar ekenligi haqqındaǵı belgi
tómendegi forma boyınsha rásmiylestiriledi.
Do'stlaringiz bilan baham: |