К5п ойлап, жа3сы с5йле нус3а болсын, №айтарар жу7абы4 да 3ыс3а болсын

Qaraqalpaq til bilimi kafedrasının’ oqıtıwshısı B.Qurbanbaevanın’

1-kurstag’ı «Qaraqalpaq tili»

pa’ninen tayarlag’an SLAYDLAR TOPLAMI

Tema: Feyil. Feyil kategoriyaları.

• Is-ha`reketti bildiretug`i`n so`z shaqabi` feyil dep ataladi`.
• Feyil so`z shaqabi` ne qi`ldi` ne isledi sorawlari`na juwap beredi.
• Dara feyil tek bir g`ana feyilden turadi`.
• Qospa feyiller bir neshe feyillerdin` dizbeginen jasaladi`.

Feyil

• Feyiller betlik qosi`mtalari` menen wo`zgeredi: bardi`m, bardi`n`. U`sh bette, birlik ha`m ko`plik sanda betlenedi.
• Feyiller boli`mli`, boli`msi`z formalarg`a iye boladi`.
• Ga`pte tiykari`nan bayanlawi`sh xi`zmetin atqaradi`.

Feyiller yeki tu`rli usi`l menen jasaladi`

1) feyil jasawshi` qosi`mtalar.

2) so`zlerdin` qosi`li`wi` arqali`.

Feyil kategoriyaları

Da’reje

Wo’zlik

Wo’zgelik

Sheriklik

Belgisizlik

Ma’ha’l kategoriyaları

Wo’tken

Keler

Ha’zirgi

Meyil kategoriyaları

Buyri’q

Ani’qli’q

Sha’rt

Tilek

Densawli`qti`n` qa`dirin bil, qa`ste bolmastan buri`n.

Awi`ri`wi`n jasi`rg`an, asqi`ndi`ri`p aladi`.

Awi`ri`wdi`n` aldi`n al.

Yerte jati`p yerte tur,

Bedenin` bolsi`n salamat.

Ko`zin` awi`rsa qoli`n`di` ti`y,

Ishin` awi`rsa tamag`i`n`di` ti`y.

• Terminlerdi

sali`sti`ri`n`

Qaraqalpaqsha

O`zbekshe

Feyil

Feyil ma`ha`lleri

Feyil da`rejeleri

Feyil meyilleri

fe`l

f`e`l zamonlari

f`e`l nisbatlari

f`e`l mayllari

А`DEBIYATLAR

• 1. Berdimuratov E. Dawletov A. Ulıwma til bilimi. No`kis, 1990
• 2. Dawletov A. Ha’z irg i qaraqalpaq tili. Fonetika. No`kis, 1990.
• 3. Qaraqalpaq tilinde is ju’rgiziw. No`kis, 1990.
• 4. Qaraqalpaq tilinin’ orfografiyalıq so’zligi. No`kis, 1990.
• 5. Seytnazarov J, Erimbetov E. Diktantlar toplamı. No`kis, «Qaraqalpaqstan», 1990.
• 6. Qaraqalpaq tilinin’ tu’sindirme so’zligi. I,II,III,IV tomlar. No`kis, 1982-1992.
• 7. Da’wletov E. Qaraqalpaq tilindeg i ko’mekshi so’zler No`kis, 1994.
• 8. Berdimuratov E. Ha`zirgi qaraqalpaq tili. Leksikologiya. No`kis, «Bilim», 1994.
• 9. Ha’zirgi qaraqalpaq a’debiy tilinin’ grammatikası. So’z jasalıw ha’m morfologiya. No`kis, «Bilim», 1994.
• 10. Dawletov A. Ha’z irgi a’debiy tilinin’ seslik du’zilisi No`kis, 1995.
• 11. Da’wletov M, Da’wenov E. Qaraqalpaq tilinin’ imla so’zligi. No`kis, 1997.

А`DEBIYATLAR

• 12. Ha’zirgi qaraqalpaq a’debiy tilinin’ grammatikası. Sintaksis. No’kis, «Bilim», 1997.
• 13. Da’wletov M. Ha’zirgi qaraqalpaq tilinin’ punktuatsiyası. No`kis, 1998.
• 14. Dawletov A. Ha’z irg i qaraqalpaq tili. Fonetika. No`kis, 1999.
• 15. Berdimuratov E. Qaraqalpaq tili terminleri No`kis, 1999.
• 16. Pirniyazova A. Qaraqalpaq tilinin’ a’meliyatı. No`kis, 2000.
• 17. Dospanov O. Qaraqalpaq tilinin’ jan’a a’lipbesi. No`kis, 2002.
• 18. Pirniyazov Q., Pirniyazova A. Qaraqalpaq tilinin’ leksikası. No`kis, 2004.
• 19. Qaraqalpaq tilinin’ a’meliyatı. Avtorlar ja’ma’a’ti. No`kis, 2004.
• 20. Dawletov A. Ha`zirgi qaraqalpaq tili. Fonetika, No`kis, 2005.
• 21. Dawletov A, Dawletov M, Qudaybergenov M. Ha`zirgi qaraqalpaq a`debiy tili. Morfemika. Morfonologiya. So’z jasalıw. Morfologiya. No`kis, «Bilim», 2010
• 22. www. thinsan. com
• 23. www. dersimiz. com
• 24. www. altinmiras. com
• 25. www. ziyonet. uz