Qonun ijodkorligi bosqichlarini muhokama qilish orqali vaziyatga huquqiy baho bering

Huquq sohasi
– bu ijtimoiy munosabatlarning muayyan sohasini tartibga soluvchi huquq normalari va huquq 
institutlarining yig‘indisidir. Masalan, moliyaviy munosabatlar moliya huquq sohasi bilan, mehnat 
munosabatlari mehnat huquqi sohasi bilan, yer bilan bog‘liq munosabatlar yer huquqi sohasi bilan tartibga 

---

solinadi va hokazo. Huquq sohasi – huquq tizimining asosiy qismi va mustaqil bo‘g‘ini. Har bir huquq 
sohasida tegishli ijtimoiy munosabatlarni tartibga solishning prinsip va qoidalari bayon etiladi. 
Huquq normasi –
davlat tomonidan o‘rnatiladigan yoki ma’qullanadigan, muayyan shaklda ifodalanadigan, 
ijtimoiy munosabatni tartibga solishga qaratilgan umummajburiy xulq-atvor qoidasi. Huquq normasi – huquq 
tizimining eng asosiy, dastlabki tarkibiy qismi bo‘lib, davlat joriy etgan, bajarilishi jamiyatning barcha a’zolari 
uchun majburiy bo‘lgan, ijtimoiy munosabatlarni tartibga soluvchi yurish-turish qoidasidir. Huquq normasi 
umumiy, ya’ni hammaga taalluqlidir. Unda sub’ektlarning huquq va majburiyatlari, rag‘batlantirish yoki 
bajarmaganlik uchun ta’sir choralari belgilanadi. 
27. Ishlab chiqarish faoliyati bilan shug‘ullanuvchi kishilar bir-birlari bilan nafaqat ishlab chiqarish 
munosabatlariga balki huquqiy munosabatlarga ham kirishadilar. Xususan, mulkchilik sohasidagi bunday 
munosabatlar mulkka egalik qilish va egalik qilmaslik huquqiga taalluqlidir. Shu ma’noda mulkchilik mu-
nosabatlari huquqiy munosabatlarga aylanadi. Mulkdor bilan ishchi orasidagi, ya’ni birida mulkning 
mavjudligi va boshqasida mavjud bo‘lmasligi bilan bevosita ifodalangan munosabatlar yuridik munosabatlar 
hisoblanib, ular turli asoslarga ko‘ra vujudga keladi.
Huquqiy munosabatlarning yuzaga kelish asoslarini misollar yordamida muhokama qiling. 
Huquqiy munosabatlar yuzaga kelishi uchun moddiy asoslar (tomonlarning xohish-istagi, manfaati) va yuridik 
asoslar (mazkur ijtimoiy munosabatni tartibga soladigan tegishli huquq normasining mavjudligi; tomonlarning 
huquq va muomala layoqatiga ega bo‘lishligi; yuridik faktning mavjudligi) bo‘lishi lozim.