Qon tomirlar fiziologiyasi

TOMIRLAR TIZIMIDAGI QON   HAJMI 

 

  

  Qon  tomirlardagi  qonning  umumiy  hajmi  yurakning  diastola  vaqtida 

bo‘lishiga jiddiy tasir ko‘rsatadi va sistolik hajmni aniqlaydi.   Katta 

yoshli 

odamda qon umumiy hajmining 84 foizi katta qon aylanish doirasi qon tomirlariga, 

qolgan 16 foizi esa kichik qon aylanish doirasiga tug‘ri keladi. 

Katta qon aylanish doirasi arteriyalarida umumiy qon hajmining 18 foizi saqlanadi, 

shundan 3 foizi arteriolalarga tug‘ri keladi. Bundan ko‘rinib turibdiki, rezistiv qon 

---

tomirlarning torayib-kengayishi qon   tomirlar tizimining boshqa qismlaridagi qon 

miqdoriga sezilarli tasir qilmaydi. 

Kapillyarlarning  ko‘ndalang  kesimi  juda  katta  bo‘lishiga  qaramay,  ularda 

qonning nisbatan kam qismi saqlanadi (taxminan 6 foiz). 

Qonning  ko‘p qismi —64 foizi venalarda bo‘ladi.   Shunday qilib, rezistiv 

tomirlar qon   oqishiga katta qarshilik ko‘rsatadi, ammo kichik hajmga ega, hajmli 

tomirlar esa kam qarshilik ko‘rsatib, qonning ko‘p qismini o‘zida saqlaydi. 

Diametri  0,5—2,0  mm  bo‘lgan      kichik  arteriyalar  va  venalar  oraliq  joyni 

egallaydi: ular kengayganida ham 

SIG

‘

IM

,

 

ham  qarshilik sezilarli o‘zgaradi.