Qon guruhlari. II bob yurakning ishi va quvvatini aniqlash

3.2 Kapillyarlar fiziologiyasi.

Qon bilan to‘qimalar o‘rtasidagi moddalar almashinuvi kapillyarlar devori orqali sodir bo‘ladi. Binobarin, kapillyarlar yurak-qon tomirlar tizimining katta ahamiyatga ega bo‘lgan qismidir. Kapillyarlar devorlarining turli-tuman moddalami o‘tkaza olishi, ularda qonning juda sckin oqishi, kapillyar umumiy yuzasining haddan tashqari katta bo‘lishi, qon bilan to‘qimalar o‘rtasida moddalar almashinuvini belgilaydigan muhim omillardandir. Kapillyarlarning arterial qismida qonning gidrostatik bosimi simob ustuni hisobida 30-40 mm ga teng bo‘lib, qonning onkotik bosimidan 5-10mm balanddir. Bosimlarning bu tafovuti plazmada erigan turli moddalar - glyukoza, aminokislotalar, tuzlar va boshqalarning qondan suv bilan birga to‘qima oraliq bo‘shliqlariga o‘tishini ta’minlaydi.

Tomirlarda qon oqishining boshqarilishi. Qon tomirlari devorining aksariyat qismini silliq muskullar tashkil qiladi. Tomirlar devori bir maromda kelib turadigan uzluksiz ta’sir lar ostida doimo bir qadar qo‘zg‘algan holda, ma’lum tonusda turadi. Tomirlar tonusining me’yoridan ortiq pasayishi ularning kcngayishiga, kuchayishi esa torayishiga olib keiadi. Tomirlar tonusining qay darajada bo‘lishi asosan simpatik va parasimpatik nerv tolalaridan kelayotgan impulslarga bog‘liq.

Qon sistemasining normada ishlashi uchun birinchi navbatda organizm kislorod va oziq moddadar bilan to‘liq ta’minlanishi, so‘ng esa nerv tizimining normada faoliyat yuritishiga bog‘liq. Ota-onalar ijtimoiy-iqtisodiy holati tang, ular ko'proq moliyaviy yoki sog'liqni saqlash muammolar uchun stress azob yoki o'z farzandlariga bu stress o'tishi mumkin. Ularning ijtimoiy-iqtisodiy holati tang, ular uy-joy sharoitlari yomon,odamlar gavjum va o’simliklar qoplami siyrak joylarda yashaydi va ular bolalarning sog'ligini saqlash imkoniyatiga ega bo'lmaydi.