Qodirova Hilola Xakimovnaning

Kasb-hunarga yo`naltiruvchi maqsad: O`quvchilarni do`ppido`zlik modelyer, bichuvchilik va tikuvchilik kasblariga qiziqtirish.
Dars turi: nazariy va amaliy
Darsda qo`llaniladigan o`qitish metodlari:
1) An’anaviy: suhbat, ma’ruza, savol-javob
2) Noan’anaviy: bahs-munozara, kichik guruhlarda ishlash, aqliy hujum, klaster, o`rgan-o`rgat.
Dars jihozi: tarqatma materiallar, kompyuter, texnologik xarita, turli xil do`ppilar, slaydlar, qog`oz, qalam, qaychi, ish qutichasi.
Darsning borishi:


TEXNOLOGIK XARITA

№	Mashg`ulotning borishi	Metod	Vaqt	Didaktik vositalar
1	Tashkiliy qism	Darakchi	5	Gazetalar
3	Ma'naviy daqiqa	Savol-javob, suhbat	5	slaydlar, ko`rgazmalar
4	O`tilgan mavzuni mustahkamlash	Bahs-munozara, aqliy hujum	5	Didaktik vositalar
5	Yangi mavzuning bayoni	Guruhlar bilan ishlash,o`rgan-o`rgat	25	Do`ppi nusxalari, slayd,
6	Yangi mavzuni mustahkamlash	klaster	5

I. Tashkiliy qism:
1. Salomlashish;
2. Davomatni aniqlash;
3. Kun yangiliklari.
II. Manaviyat daqiqasi:
1. Manaviyat nima?
2. Prezidentimizning oxirgi asarlari qaysi?
3. 666-sonli qaror mohiyatini ayting.
4. Kashta yangiliklari haqida ma’lumot bering.
III. O`tilgan mavzuni mustahkamlash:
1. Milliy kiyimlarga nimalar kiradi?
2. Kashta tikishda nimalarga e’tibor beriladi?
3. Kashtachilikda ishlatiladigan chok turlari haqida gapiring.
4. Nozmunchoq qanday maqsadda ishlatiladi?
O`qituvchi o`quvchilarni guruhlarga bo`ladi.
1-guruh: “Bichuvchi”,
2-guruh: “Tikuvchi”,
3-guruh: “Pardozlovchi”
O`quvchilar bilan o`tgan mavzu yuzasidan savol-javob o`tkaziladi. O`qituvchi o`quvchilarga savollar beradi.
1. Do`ppi qanday turlarga bo`linadi?
2. Do`ppi necha qismdan iborat?
3. Nima uchun do`ppini milliy kiyim deymiz?
O`qituvchi yaxshi javob berganlarni rag`batlantirib, uyga berilgan topshiriqlarni sifatini tekshirib, qabul qiladi, kamchiliklarni tuzatishni o`rgatadi.
IV. Yangi mavzuni bayon qilish
Slayd va ko`rgazmalardan foydalangan holda
Reja:
1. Milliy bosh kiyimlardan do`ppi tikish texnologiyasi;
2. Do`ppini bichish;
3. Bo`laklarga tanlangan naqsh elementlari piston, munchoqlar bilan bezash.
Nazariy ma’lumot. Do`ppi – milliy bosh kiyim hisoblanadi do`ppilar turli mintaqalarda kishilarning yoshiga va jinsiga qarab turlicha bo`lgan. Masalan, erkaklar, ayollar, bolalar, jumladan, o`gil bolalar, qiz bolalar, qariyalar va boshqalar o`zlariga mos bosh kiyim kiyishgan.Do`ppilar uchi cho`qqi, konus shaklida, yarim qubba, tagi yassi, dumaloq, to`rtburchak , chorsi shaklida tikilib ipak, zarrin ip, kumush iplar bilan kashta tikib va nozmunchoqlar yordamida bezatilgan.
Do`ppido`zlik san’ati haqida qisqacha ma’lumot:
Do`ppi O`zbekistonda keng tarqalgan yengil bosh kiyimi. Do`ppi dastlab Eronda va Turkiy xalqlar o`rtasida tarqalgan. Asrlar davomida do`ppilarning turli xillari vujudga kelgan.Jumladan, bahmal, satin, sidirg`a, shoyi kabi gazlamalarga ip, ipak, va zig`ir bilan do`ppi gullari tikilgan. Do`ppi boshni sovuqdan, quyosh nuridan himoya qiladi.
O`zbekiston sharoitida do`ppi ko`p kiyiladi. O`zbekistonda, Toshkent, Chust, Buxoro, Samarqand, Boysun, Shahrisabz do`ppilari mashxur bo`lib, ular o`ziga xosdir. Respublikamizning barcha tumanlarida do`ppi kiyiladi. Iroqi, Chust do`ppi, Gilam do`ppi, Chakmatur, qizil gulli, piltado`zi, zardo`ppi, to`ldirma deb nomlanadigan do`ppilar bor. Har bir do`ppi ajratish uslubiga ega, ular bir-biridan farqlanadi.

O`zbekistonda ommaviy bosh kiyim asosan uch xil shaklga ega.
Kuloh-konussimon bosh kiyimi. U asosan darvishlar qalpog`i uning matosi to`q uchburchak pardalar shaklida bichilib, yoppasiga tikiladi.Kuloh erkaklar bosh kiyimi hozir juda kam uchraydi. Araqchin -sharsimon do`ppi uni asosan keksalar kiyadi. Toshkentda sharsimon do`ppilar qo`lda, hiyol bosma, chakmatur, iroqi chok usullarida tikiladi.
Tus do`ppi - keng tarqalgan yassi yuzli do`ppi ko`pincha tus do`ppi Chust do`ppi deb yuritiladi. Tus do`ppilarda bitta o`zida sakkizta chok usuli qo`llaniladi: zanjra, to`g`ri chok, pilta, kungura, taroq, stalanma, pildiroq, ova. Chust do`ppining tepasi kizakdan kvadrat shaklida bo`rttirib chiqib, ajrim sharq ko`rinishida bo`ladi. Do`ppilar uchta qism: tepa, kizak va jiyakdan iborat. Ana shu qismlari qanday materialdan, qay tarzda tayyorlanishi, bezatilishi, tikish uslubi va usullariga ko`ra farqlanadi. Shu o`ziga xos usul va uslubda tayyorlanadigan do`ppilar shu yerning nomi bilan mashxur bo`lgan. O`g`il bolalar va erkaklar kiyadigan Toshkent, Chust, Marg`ilon do`ppilari sidirg`a rangli (yashil, qora, to`q binafsha, jigarrang) baxmaldan tayyorlanadi. Toshkent do`ppilarining ikki xili: dumaloq, uchburchaksimon tayyorlanadigan turlari mavjud.