Qiziriq pedagogika kolleji

Yechilishi:


Nazorat uchun savollar
1. Londensatorning elektr sig`imi ta`rifini va o`lchov birliklarini ayting.

2. 
   Kondensatorlarning vazifasi nimadan iborat?
   
3. 
   Qanday kondensator turlarini bilasiz?
   
4. 
   Kondensatorning sig'imining kichik qiymatlarini ayting.
   

Mavzu: O'zgarmas tok qonunlari
7-laboratoriya ishi: “Otkazgichning solishtirma qarshiligini aniqlash”
Maqsad: Materialning qarshiligi nimalarga bog'liq ekanligini o'rganish. Metallarning solishtirma qarshiligini aniqlash.
Kerakli jihoz va asboblar : Labaratoriya universal tok manbai, turli qarshilikli simlar to'plami (reaxord), ampermetr, voltmetr o'lchov lentasi shtangentsirkul, reostat, kalit va ulovchi simlar.
Ishning nazariy asosi
O'tkazgichning qarshiligi uning qanday moddadan tayyorlanganligiga uzunligi va ko'ndalang kesim yuzasiga bog'liq. Shu bilan birga o'tkazgichning qarshiligi uni o'rab turgan muhitning temperaturasiga bog'liq. Ko'ndalang kesim yuzi S, uzunligi l bo'lgan o'tkazgichning qarshiligi quyidagicha hisoblanadi:
R =  
Ifodadagi p-o'tkazgich moddasining turiga va uni o'rab turgan muhit temperaturasiga bog'liq kattalik bo'lib, o'tkazgichning solishtirma qarshiligi deyiladi. XBS da [p] — От • m qabul qilingan. Diametri d bo'lgan silindrsimon shakldagi o'tkazgichning ko'ndalang kesim yuzi S =  - ifoda o'rqali hisoblashni Om qonuniga ko'ra o'tkazgichning qarshiligi R =   ekanligini e'tiborga olib, (1) ifodani solishtirma qarshilik uchun quyidagicha yozamiz:
P= 


Ishni bajarish tartibi:
1. Quyidagi sxema asosida zanjir yig'iladi:

2. 
   Ток manbai tarmoqqa ulanadi, ampermetr va voltmetrning ishlashi tekshiriladi.
   
3. 
   Kalit ulanadi.
   
4. 
   Reostatning jilgichini surib, o'tkazgichga IV gacha bo'lgan kuchlanish beriladi.
   
5. 
   Ampermetr va voltmeter ko'rsatishi qayd etiladi.
   
6. 
   Reostatning jilgichini surib o'tkazgichga 1,5 V va 2 V gacha kuchlanish beriladi.
   
7. 
   Ampermetr va voltmetrlarning ko'rsatishlari qayd etiladi.
   
8. 
   Olingan natijalar asosida o'tkazgichning solishtirma qarshiligi hisoblanadi.
   

9.0'lchash va hisoblash natijalari asosida quyidagi jadval to'ldiriladi.

№	d, m	l, m	I, A	U, V	p Om m	p Om m
1
2
3