Qishloq xo‘jalik ekinlarini zararkunandalari, kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari

Gʻilofli kuya - g‘ilofli kuya qurtlari olma, o‘rik, bodom, nok, gilos, olcha, tog‘olcha va boshqa daraxtlarning barg kurtaklari hamda meva kurtaklarini o‘yib yeydi. Qattiq shikastlangan kurtaklar qurib qoladi,

3.13-rasm. Gʻilofli kuya va uning zarari.
kam shikastlanganlarida esa burishib ketgan barglar hosil bo‘ladi. Qurt g‘ilofcha ichida turadi, bunday g‘ilofchani uning o‘zi, avval barg po‘stidan, keyinchalik esa o‘zi ichidan chiqargan ipdan yasaydi. Oziqlanish paytida qurt g‘ilofchadan salgina surilib chiqadi, ammo tanasining orqa uchi har doim g‘ilof ichida turadi. Kurtaklar bo‘rtib boshlashi oldidan g‘ilofchali qurtlar kurtaklar yoniga o‘rmalab boradi. Kurtakka chiqib olgan qurt g‘ilofchasining oldingi uchini iplar yordamida kurtakka mahkamlab qo‘yadi, o‘zi esa kurtak ichiga o‘yib kiradi. Qurtlar barglar va meva kurtaklari bilan oziqlanadi. Zararlangan kurtaklarni qurt kemirgan kichkina yumaloq teshigi borligidan bilib olish mumkin (3.13 rasm).

Barglar paydo bo‘lishi bilan qurtlar bargga o‘tib, ichiga o‘yib kiradi va parenximasini yeb bitiradi. Qattiq shikastlangan barglar sarg‘ayib tushib ketadi.

Kurash choralari.

• 
  Erta bahorda butalgan kesilgan shox va novdalarni yoqish;
  
• 
  kaliy va fosforli o‘g‘itlar bilan o‘g‘itlash va sug‘orish;
  
• 
  bog‘larni yoshartirish;
  
• 
  zararkunandaga qarshi piretroidli yoki imidakloprid asosli insektisidlar ishlatish.
  

Mevali daraxtlarning kasalliklari

Teshikchali dog‘lanish (klyasterosporioz) - bu kasallik danakli meva daraxtlarini, ayniqsa, o‘rikning keng tarqalgan kasalligi hisoblanadi. Kasallik bilan o‘simliklarning asosiy yer ustki qismlari: kurtaklari, gullari, gul tugunlari, mevalari, barglari, novda va shoxlari kasallanadi (3.14-rasm). Kasallik namgarchilik ko‘p bo‘lib, kunduz kuni iliq bo‘lgan vaqtda yaxshi rivojlanadi. Kasallikka uchragan kurtaklar nobud bo‘ladi. Mevalarda kasallik har xil ko‘rinishda yuzaga keladi. O‘rik mevalarida avvaliga nuqta shaklida juda kichik qizg‘ish-qo‘ng‘ir