Qishloq xo‘jalik ekinlarini zararkunandalari, kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari

Kurash choralari.

• 
  erta bahorda butalgan shox va novdalarni yoqish;
  
• 
  daraxtlar tanasi tozalanib, eski po‘stloqlarni yoqish;
  
• 
  kaliy va fosforli o‘g‘itlar bilan o‘g‘itlash va sug‘orish;
  
• 
  bog‘larni yoshartirish;
  
• 
  kuz va erta bahorda daydi lichinkalarga qarshi piretroidli yoki boshqa ruhsat etilgan insektisidlar ishlatish.
  

Olma qurti - bu zararkunanda xammaxo‘r bo‘lib, 30 turdan ortiq mevali daraxtlarning mevasi bilan oziqlanadi. Ko‘proq olma, nok, yong‘oq va olxo‘rining asosiy zararkunandalaridan biri hisoblanadi. Olma qurti 1 yilda 3 ta avlod beradi. Ular g‘umbak ichida katta yoshli qurt shaklida daraxt po‘stloqlari orasida, boshqa himoyalangan joylarda va bog‘ ichidagi shoxlar ostida qishlaydi. Erta

ko‘klamda bu qishlab chiqqan qurtlar g‘umbakka aylanadi. Olma gullashi boshlanganda g‘umbakdan kapalaklar uchib chiqib olma barglariga va meva tugunchalariga tuxumlarini qo‘yadi. Tuxumdan chiqqan qurtlar barg va meva eti bilan, keyinchalik uning urug‘i bilan oziqlanadi. Har bir qurt 2-3 tadan mevani zararlaydi (3.10 rasm). Mevaga kirgan joyida chiqindisini ko‘rish mumkin. Qurt yetilgandan so‘ng mevadan chiqib, daraxt ustida yoki yaqinida himoyalangan holda g‘umbakka aylanadi.

Kurash choralari.

• 
  bog‘larda tutqich belbog‘lari o‘rnatish;
  
• 
  pishmay to‘kilayotgan olma, behi va olxo‘rini har 1-3 kunda terib olibyo‘kotish;
  

3.10-rasm. Olma qurti va uning zarari.

• 
  olma qurtini yo‘q qilish uchun uning har bir avlodiga qarshi bir martadan kimyoviy ishlov o‘tkazish.
  

Sharq meva qurti (mevaxo‘ri) - sharq meva qurti ichki karantin ob’yekti xisoblanib, olma, nok va behi daraxtlarining mevalariga xuddi olma qurti kabi zarar yetkazadi. Sharq meva qurti danakli mevalardan shaftoli, olxo‘ri, o‘rikka ham jiddiy zarar yetkazadi. Sharq mevaxo‘ri asosan novda va mevani zararlaydi. (3.11-rasm). Yangi o‘sgan novda uchidan kirib o‘rtasini yeydi.
Meva ichiga kirib danak atrofini yeydi va yetilib meva ichidan chiqadi va g‘umbakka aylanadi.