Qishloq xo‘jaligining mamlakat iqtisodiyotidagi o‘rni va ahamiyati. Fanning prеdmеti, maqsadi vazifasi hamda tadqiqot usullari

Қишлоқ хўжалигида ернинг юқори қатлами ҳисобланган тупроқ унумдорлиги катта аҳамият касб етади. Ҳаётда тупроқ унумдорлигининг қуйидаги турлари мавжуд:
табиий,
сунъий ва
иқтисодий унумдорлик
Тупроқнинг табиий унумдорлиги–табиат маҳсулидир. У табиатнинг таъсири натижасида узоқ йиллар мобайнида шаклланади. Унинг ҳолати қуёш нури ҳамда ёғингарчилик миқдорига, шамол ва сувларнинг таъсирига боғлиқдир. Уларнинг ижобий таъсирида тупроқ табиий унумдорлиги яхши бўлади.
Сунъий ва иқтисодий унумдорлик эса инсон меҳнати натижасида шакллантирилиб, оширилиши мумкин. Жумладан, меҳнат, маблағ сарфлаб, ерларнинг ирригацион, мелиоратив ҳолатини яхшилаб, уруғ екиб, уларни ўғитлаш, яхши сифатли ишлов бериш орқали тупроқнинг иқтисодий унумдорлиги юксалтирилиши мумкин. Қишлоқ хўжалигида фойдаланиладиган сувларнинг сифати ҳам барча вилоятларда бир хилда бўлмай, бир-бирларидан фарқ қилади.
Ер фондининг тоифалар бўйича тақсимланиши

Қорақалпоғистон Республикаси ва вилоятлардаги суғориладиган

ерларнинг мелиоратив ҳолатини йўқлама(инвентаризация)дан ўтказиш ишларини якуни тўғрисида 2009 йил 1 июн ҳолатига бўлган М А Ъ Л У М О Т



Самарқанд вилоятидаги суғориладиган ерларнинг мелиоратив ҳолатини
йўқлама (инвентаризация)дан ўтказиш ишларини якуни
тўғрисида 2009 йил 1 июн ҳолатига бўлган
М А Ъ Л У М О Т
Уларнинг таркиби қуйидагича:
Хайдаладиган ерлар. Улар суғориладиган ҳамда лалми ерлардан ташкил топган, тупроғи енг унумдор ҳисобланади. Айниқса, суғориладиган ерларники. Бу ерларда сувдан фойдаланган ҳолда пахта хомашёси, шоли, буғдой, арпанинг асосий қисми, маккажўхори, картошка, сабзавот, полиз маҳсулотлари етиштирилмоқда. Шунинг учун улардан йил мобайнида тўлиқ ва самарали фойдаланиш мақсадга мувофиқдир. Уларнинг майдони 4042,7 минг гектарни ташкил етади. Республика ҳудудидаги экин майдонларни келажакда маълум миқдорда кенгайтириш мумкин.
Бунинг учун ўзлаштириш қулай бўлган ер майдонларини ўзлаштириб, экин мйдони таркибига киритиш мумкин. Бу жараённи амалга ошириш учун сув ресурслари мавжуд бўлиши керак. қўшимча сув ресурсларини эса суғориш, техника ва технологияларни жорий етиш оқибатида шакллантириш мумкин.