Qishloq xo’jaligida narx va narxlarni shakllantirish

Bozor sharoitida narxlarni yaxshilash

Narxlarni shakllantirishning maqsadlari va tamoyillari. Agrosanoat majmuasini rivojlantirishga davlat ta’sirining narxlash va moliyaviy-kredit siyosati quyidagi muhim vazifalarni hal etishga qaratilgan bo’lishi kerak:

• 
  mamlakatning oziq-ovqat mahsulotlari bilan o’zini o’zi ta’minlashini rag’batlantirish va davlatning oziq-ovqat xavfsizligiga erishish;
  
• 
  qishloq xojaliǵiva sanoat o’rtasidagi teng munosabatlarga erishish;
  
• 
  agrosanoat kompleksining birinchi va uchinchi sohalaridagi monopoliyalar qishloq xo’jaligiga salbiy ta’sirini kamaytirish (16- jadval);
  
  • 
    qishloq ishlab chiqaruvchilarining daromadlarini kengaytirilgan takror ishlab chiqarishni ta’minlaydigan darajada qo’llab-quvvatlash;
    
  • 
    ilmiy-texnik taraqqiyot yutuqlaridan foydalanishni rag’batlantirish, ishlab chiqarish samaradorligini oshirish, mehnat unumdorligini oshirish;
    
  • 
    davlat ichida yagona iqtisodiy makonni shakllantirish, yaqin va uzoq chet el bozoriga chiqish.
    

Narxlar va moliyaviy-kredit mexanizmlarining o’zaro chambarchas bog’liqligi zarur, chunki ularning kombinatsiyasigina qishloq xojaliǵiishlab chiqaruvchilarini normal faoliyat va kengaytirilgan takror ishlab chiqarish uchun zarur daromad bilan ta’minlashi mumkin.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida narx munosabatlari quyidagi tamoyillarga asoslanishi kerak (14.2-rasm).

• 
  erkin narxlarni narxlarni davlat tomonidan tartibga solish bilan birlashtirish;
  
• 
  talab va taklif ta’sirida muvozanatli narxlarning shakllanishi;
  
• 
  taklif narxini hisoblashda me'yoriy usullardan foydalanish;
  
• 
  tovar ishlab chiqaruvchilarning rentabelligini ta’minlash;
  
• 
  ilmiy-texnik taraqqiyotni rag’batlantirish;
  
• 
  qishloq xo’jaligi samaradorligini oshirish va mahsulot tannarxini pasaytirish;
  
• 
  narxlar va moliyaviy-kredit munosabatlari o’rtasidagi munosabatlarni optimallashtirish.