Qishloq va suv xo’jaligi vazirligi

Chaynashni tekshirish.
Chaynash bu oziqalarni og’iz bo’shlig’ida mexanik maydalanishidir. 
Hayvonlar turiga qarab o’ziga xos chaynaydi (kavshovchi hayvonlar yuzaki va chala chaynaydi, bir 
tuyoqli hayvonlar shoshilmasdan astoydil chaynaydi, cho’chqalar, mushuklar, itlar va yirtqich 
hayvonlar oziqa xarakteriga qarab yumshoq oziqalarni yutadi, suyaklarni sinchiklab).
Chaynashning quyidagi o’zgarishlari kuzatiladi:
1.
Erinchoqlik bilan chaynash - tana harorati oshganda, me’da ichak kasalliklarida; 
2.
Og’riqli chaynash - og’iz shilliq pardalari yallig’langanda, chaynash muskullari 
yallig’langanda, pastki jag’ jarohatlanganda; 
3.
Chaynashning bo’lmasligi - jag’ suyaklarining mexanik shikastlanishida, til haddan 
tashqari shishib ketganda, ayrim yuqumli kasalliklarda (qoqshol, quturish). 
Yutishni tekshirish. 
Yutish bu og’iz bo’shlig’ida chaynalgan va so’lak bilan aralashgan 
oziqa massasi til va lunj harakati natijasida lukma shakllanadi, sung esa til harakati bilan kattik, 
keyin yumshoq tanglayga, keyin xalkum bo’shlig’iga yunaltiriladi va yutinish akti bajariladi. 
Kasalliklarda yutinishning buzilishi kuzatiladi, bunga disfagiya deyiladi, bu yengil darajadan 
to yutina olmaslik darajasigacha kuzatiladi. 
Yutinishning yengil darajadagi buzilishida hayvon oziqa lukmasini uzok vaqt chaynaydi. 
Yutinayotganda bezovtalanadi. Buynini chuzadi. Tomoq yallig’langanda faringitda. 
Og’riqli yutinish - tomoq va qizilo’ngachning yallig’lanishida va tamokda o’sma o’sganda, 
yot narsalar tiqilganda. 
Oziqa va suvning orqaga kaytarib chiqarib tashlashi - regurgitasiya deyiladi. Bunda oziqa 
yoki 
suv 
qaytadan 
og’iz 
yoki 
burun 
bo’shlig’iga 
tushadi.
Yutinishning yuqolishi - xalqum paralichida (masalan qutirishda) organik jarohatlanganda, 
o’smalar o’sganda, yot moddalar tiqilib qolganda.