Qishloq va suv xo’jaligi vazirligi

Kavsh qaytarishni tekshirish.
Kovshovchi hayvonlarda me’yorda ovqat qabul qilgandan 
keyin katta qorindagi ovqat moddalar 2- marta og’iz bo’shlig’iga tushib chaynaladi. Bunga kavsh 
qaytarish deyiladi.
Kavshovchi hayvonlarda kavsh qaytarish juda katta ahamiyatga ega chunki kavsh qaytarish 
bo’lmasa qabul qilingan ovqat moddalar katta qorin va to’r qorindan boshqa bo’shliqqa o’tmaydi.
Kavsh qaytarish anamnez olish yo’li bilan, kuzatish yo’li bilan tekshiriladi. Kavsh qaytarishni 
tekshirganda quyidagi ko’rsatkichlar aniqlanadi.
1. Ovqat yegandan keyin qancha vaqt o’tgach kavsh qaytarish boshlanadi.
2. 1 sutkada necha marta kavsh qaytarish davri kuzatiladi. 
3. 1 kavsh qaytarish davri qancha davom etadi.
4. Og’izga olgan luqmani necha marta chaynaydi. 
Me’yorda:- 
Kavsh qaytarish ovqat qabul qilgandan keyin 30-60 daqiqadan keyin boshlanadi, qish 
paytlarida 4-8 marta, yoz oylarida 6-12 marta kavsh qaytarish davri kuzatiladi. 

---

87
Kavsh qaytarish davri 30-60 daqiqa davom etadi. og’izga olgan luqmani 35 martadan 80 
martagacha chaynaydi. Kasalliklar paytida kavsh qaytarishning quyidagi o’zgarishlari kuzatilishi 
mumkin.
1. Xoxlar-xoxlamas kavsh qaytarish bunda hayvonlar to’xtab-to’xtab kavsh qaytaradi. Bu 
holat lixoradkada, me’da ichak kasalliklarida kuzatiladi. 
2. Qisqa kavsh qaytarish - bunda kavsh qaytarish davri 15-25 daqiqa davom etadi. 
3. Siyrak kavsh qaytarish - sutka davomida 1-2-3 marta kavsh qaytarish davri kuzatiladi. 
4. Og’riqli kavsh qaytarish - bunda kavsh qaytarish vaqtida hayvon bezovtalanib og’riq 
sezadi. Bu qizilo’ngach tomoq va og’iz bo’shlig’idagi a’zolarning kasalliklari paytida kuzatiladi. 
5. Kavsh qaytarishning umuman bo’lmasligi. Bu isitmada, me’da ichak kasalliklarida, 
yuqumli va parazitar kasalliklarda kuzatiladi.