Qirqbo`g`im toifa o`simliklar (Equiesetophyta)

Qarag`aytoifa – Rinophyta
yoki ochiq urug`li o`simliklar – Gymnospermae.
Bu bo`limga kiruvchi o`simliklar qadimgi, ya’ni
ularning qazilma holdagi
qoldiqlari devon davrining yotqiziqlarida topilgan. Hozirgi vaqtdagi ochiq
urug`lilar asosan daraxtlar hisoblanadi, ba’zan buta yoki lianalar. Shoxlanishi
monopodial. Gnetumsimonlardan
boshqa ajdod vakillarida yog`ochlik
traxeidlardan tashkil topgan, naylar uchramaydi.
Ba’zi bir ochiq urug`lilarning barglari yirik va qirqilgan bo`lib, qirqquloqlarning
yoki palmalarning barglariga o`xshab ketadi. Aksariyat barglar tangachasimon
yoki ninasimon shakllarda bo`ladi. Ochiq urug`lilar doim yashil o`simliklar. Ular
urug` yordamida
ko`payadi. Urug`kurtak yoki urug`lar ochiq holda
megasporofillarda joylashadi.
Shuning uchun ham ularni ochiq
urug`lilar
deyiladi. Taraqqiyot davrida sporofit bilan gametofit nasllarining gallanishi
kuzatilib, sporofit nasllar ustunlik qiladi.
Bo`lim o`z ichiga 800ga yaqin turni birlashtirib, 6 ta ajdodga bo`linadi. 
1. Urug`li qirqquloqsimonlar – Pteridospermae. 
2. Bennetitsimonlar – Bennetittopsida. 
3. Sagovniksimonlar – Cycadopsida.
4. Gnetumsimonlar – Gnetopsida.
5. Ginkgosimonlar – Ginkgopsida.
6. Qarag`aysimonlar – Pinopsida.

---

Urug`li qirqquloqsimonlar va bennetitsimonlar ajdodining vakillari
nobud
bo`lib, yo`qolib ketgan. Urug`li qirqquloqlar tashqi ko`rinishi bilan qirqquloqlarga
o`xshab ketadi, ammo urug` hosil qilishi bilan ulardan farqlanadi.
Bennetitsimonlar ham palmalarga o`xshab,
ulardan ikki jinsli qubbalarning
bo`lishi bilan xarakterlanadi.
Sagovniksimonlar ajdodi (Sycadopsida) 
Sagovniklarning 100 dan ortiq turi ma’lum
bo`lib, ular Sharqiy Osiyo,
Avstraliya, Afrika va Amerikaning tropik va qisman subtropik oblastlarida tarqalgan.
Ajdodning sagovnik turkumini
tashqi ko`rinishidan
qirqquloqlarga o`xshab
balandligi 3-8m gacha, yo`g`onligi 1m gacha yetadi. Poyasining uchida murakkab
yirik patsimon qirqilgan to`p barglar joylashgan. Sagovniklar ikki uyli o`simlik bo`lib,
qubbalarda
mikro va megosporafillar yetiladi.
Ularning barglari ham har xil.
Masalan,