Qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti til va adabiyot ta

KO‘CHIRMA GAPLARDA TINISH BELGILARI

Ko‘chirma gap o‘zgalarning gapi bo‘lib, muallif gapi esa ko‘chirma gapni keltiruvchi shaxs gapidir. Ko‘chirma gaplarda ikki nuqta, tire, vergul, nuqta, qo‘shtirnoqning qo‘llanishi ko‘chirma va muallif gaplarining o‘rinlashishiga bog‘liq bo‘ladi. Odatda, ko‘chirma gap muallifi gapidan so‘ng, oldim yoki uning tarkibida bo‘lishi, muallif gapi ko‘chirma gapning har ikki tomonidan kelishi mumkin: Oyqiz o‘zini og‘irlikka solib, mayin ovoz bilan qatiy buyurdi: - Otingiz! O‘zingizni bosing!

1.Agar ko‘chirma gap muallif gapidan so‘ng kelsa, undan oldin ikki nuqta qo‘yiladi va ko‘chirma gapdan so‘ng tire qo‘yiladi yoki qo‘shtirnoqqa olinadi.

2.Agar ko‘chirma gap muallif gapidan oldin kelsa, ko‘chirma gapdan keyin vergul hamda tire qo‘yiladi va muallif gapi kichik harf bilan boshlanadi.

Gapning mazmuniga ko‘ra ko‘chirma gapdan so‘ng nuqta, so‘roq belgisi yoki undov belgisi bo‘lishi mumkin, bunda:

• 
  muallif gapidan so‘ng kelgan ko‘chirma gaplarda so‘roq yoki undov belgilari qo‘shtirnoq ichiga olinadi va qo‘shtirnoqdan so‘ng hech qanday tinish belgisi qo‘yilmaydi;
  
• 
  muallif gapidan oldin kelgan ko‘chirma gaplarda so‘roq yoki undov belgisi qo‘shtirnoq ichiga olinib, undan keyin tire qo‘yiladi, so‘ngra esa muallif gapi kichik harf bilan boshlanadi.