Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti muhandislik texnologiyasi fakulteti oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi

Distillangan glitserinni sifat ko‘rsatkichlari

Ko‘rsatkichlar				Glitserin
		Dinamitli		Oliy nav		I-nav		II-nav
Glitserin miqdori, %, kam emas		98		94		94		88
Kul miqdori, %, ortiq emas		0,14		0,01		0,02		0,25
	Uchmaydigan organik qoldiq miqdori, %, ortiq emas		0,1		0,02		0,04		0,25
	Sovunlanish koeffitsienti 1 g glitseringa mg KOH, ortiq emas		0,7		0,65		Aniqlanmaydi

Distillangan glitserin asosiy fizik-kimyoviy ko‘rsatkichlari bo‘yicha 19jadvalda ko‘rsatilgan talablarga mos kelishi kerak.

Distillangan gliserinni orgonoleptik kursatkichlari kuyidagi talablarga javob berishi kerak. GOST 6824-96

6. 
   2.jadval.
   

№	Kursatkichlar nomlanishi	Markalar xarakteristikasi
		D-98	PK-94	T-94	T-88
1	Tinikligi	tinik
2	Xidi	Begona xidlarsiz gliseringa xos xid		Begona xidlarsiz gliseringa xos xidmas.

Distillangan gliserinni fizik ximik kursatkichlari.

6.3. jadval.

№	Kursatkichlar nomlanishi.		Markalar uchun me’er
		D-98	PK-94	T-94	T-88
1	Ranglar soni , mg J2/ 100 sm^3,	5	0	5	10
2	Urtacha zichligi	1,2584	1,2481	1,2481	1,2322
3	Zichlik 20 ^0S g/sm^3, kam emas.	1,255	1,244	1,244	-
4	Gliserin reaksiyasi0,1 molь/dm^3 HCl eki KON, sm^3,	1,5	1,5	1,5	1,5
5	Toza gliserinni massa mikdori, %	98	94	94	88
6	Kulning massa mikdori %,	0,14	0,01	0,02	0,25
7	Sovunlanish koeffisienti mg KON 1 g	0,7	0,7	0,2	-

6. 
   Maxsulotlar xisobi.
   

Parchalanishni kimeviy reaksiyasi

CH₂ – O – C – R₁ HOH CH₂ – OH R₁ – C – OH

CH – O – C – R₂ + HOH CH – OH + R₂ – C – OH

CH₂ – O – C – R₂ HOH CH₂ – OH R₃ – C

– OH

trigliserid suv gliserin eg kislotasi

884 (mol. Massa) 18*3 92

282*3

Molekulyar massasi 884 bulgan trigliserin tulik gidroliz uchun ketadigan suv

 6,1% trigliserin massasidan

Shu trigliserin 100 massa mikdoridan gliserinni chikishi.

10,4% (100 % gliserin)

Eg kislota chikishi.

 95,7 %.

М^Г *100

Г_Т  (1), G_T – egda gliserinni – teoretik mikdori, % М_Т M_G – gliserin

molekulyar massasi

Xom gliserin chikishi

Г^Т(100П^Г)

В_Г  (2),

88

V_G –gliserin chikishi.

G_T –gliserinni teoretik mikdori , %

P_G –Ishlab chikarishda gliserinni yukotish %

88 –xom gliserin konsentrasiyasi., %

ГТ(10010)

ВГ 

88

Г_Т  10,32, gde: 891,5 - molekulyar massa tristearindiki

92 – molekulyar massa gliseriniki 88% xom gliserin chikishi.

10,5 %  571,4t 4.2.1.

60000 kg salomasa.

salomasa namligi 0,3 % i kislotnosti = 2 % (poTSh 86-298) trigliserin mikdorini topamiz 60000 kg 100 %

1380 kg; 60000-1380=58620 kg; 100% - 2,3 = 97,7 %;

gliserinni teoritik chikishi – 10,4% bundan 58620kg trigliseriddan 10,4*58620=6096,5kg gliserin Gliserin mikdorini 100 %, kabul kilamiz ammo parchalashda kuyidagi yukotishlar bor. Uchuvchi bugda 7 % s di va monogliseridlar bilan 1,5 % eg kislota namligi bilan – 0,3 %

Umumiy yukotishlar bilan 7+1,5+0,3=8,8 %.

6096,5kg gliserinni 100 % kabul kilib  536,5 kg –yukotishlar buladi.

- .

Buglatishdagi yukotishlar 3+1= 4 % ili 91,2 – 4 = 87,2 %.

Kabul kilamiz.5560kg za 100%

5560%   222,4 kg

5560—222,4=5337,6kg.

Buglatishdan sung xom gliserin konsentrasiyasi 87,2 %, distillyasiyaga junatiletgan mikdori 5337,6kg.

Umumiy yukotish 8,8+4 = 12,8 % 88% konsentrasii chikishi

ГТ(100ПГ)

В_Г  ,

88

G_T –egda gliserinni teoretik mikdori %;

P_G ishlab chikarishda gliserin yukotishlar %;

В_Г  10,3 % (88 % gliserin)

4.2.3. xom gliserinni distillyasiya kilishda yukotishlarni kuyidagi formuladan aniklaymiz.

a) 1,2 (3 + 0) +2, 1,2 –gudrondagi yukotishlar koeffisienti.

(3 + 0) –kul va organik chikindilar mikdori.

0,35 + 0,85 =1,2 %

1,2 * 2 = 3,44 %

Aktivirovlangan kumirdagi yukotishlar – 0,1 % 94 % gliserinda

Distillyasiyadagi yukotishlar 3,44 + 0,1 = 3,54 %.

98 %.

gliserinni olish uchun 88%.

li gliserinni 3.54 yukotish bilan sarflar normasi.

 66818,2kg 88% yukotishlar 3,54 % - 100 – 2,54 = 96,46 %

 69270,35 kg 88 % 60 tonna 94 %-56400 kg  64091

kg 88 % 60 tonna 94 %.

Yukotishlar 3,54 % 100 - 3,54 = 96,46 %

64901*100

 66443kg 88 % 60 tonna 94 % g.

_i 96,46

Gliserin chikishi eg kislotalar chikishiga boglik emas.

1)eg.	Eg kislota
mol. Ogirlik 884 884 – 100 %	282*3 = 846

846 – X Х   95,7%

2. 
   Eg kislota chikishi. – 95,7 %. gliserin chikishi.– 10,4 %
   
3. 
   gliserinni teoretik chikishi 95,7 +10,4 = 106,1%
   

Salomasni namlik buyicha olamiz.– 0,3

Kislotaligi – 2,5_

2,8 %

60000 salomas * 2,8 = 1680 0kg 60000– 1680 = 58320 0kg 972 – 100 %

X – 58320% Х   55404 eg. kislot

95 % - 60tonnы salomasdan 55404 kg eg kislota

60 tonnu eg kislota , olish uchun

60000salomas –55404kg eg kislota.

-60000eg kislota

Х  0  60000kg.

60 0tn eg kislota, olish uchun 64977,3 salomas kerak.

7.1 Suv va bug’ sarfi xisobi

Suv sarfi

1. 
   sovutishga t_b=75 ⁰Sdan t₀=30 ⁰S gacha t_nv=15 ⁰S va t_kv=25 ⁰S
   

W₁=(60·0.0898·14.2+125·1.43·0.9)·(75-30)·1.1 / 4.19(25-15) = 266,1226m³/k

2. 
   kondensatsiya bug’lari namligidagi suv sarfit_b = 75 ⁰Sdan t₀=30 ⁰S
   

Sovutishda issiqlik miqdori(A₁-A₂) kg

A₁=(60+125)(273+75)/273·0.4986=472,97

A₂=(60+125)(273+30)/273·0.034=52,575kg

A₁-A₂=472,97-52,575=420,395A₁=75 ⁰Sdagi kislorodning namlik tarkibi.0.4986 va 0.0034 – 75 ⁰S va 30 ⁰S dagi gazning 1m³ da namlik tarkibi

W=26880·[2321+0.46(75-30)]·1.1·24/4.19·(25-15)1000=1769265 m³/k Bu erda 2321 yashirin issiqlik bug’lanishi KDJ.

3. 
   Distilyat tayyorlash uchun suv sarfiW₃=60·7.2·24/1000 = 10,36 m³/k1
   

nm³ vodorod

4. 
   4) Boshqa sarflar W₄ = (W₁+W₂+W₃)·0.1 =
   

(266,122+1769265+10,36) = 176954,14m³/k Sexidagi umumiy suv sarfi W₅=

W₁+ W₂+ W₃+ W₄=266,122+1769265+10,36+176954,14=1946495,5m³

Bug’ sarfi

100 l distilyatni tayyorlash uchun 80 kg bug’ kerak bo’ladi. Bosimi 0.2-

0.3MPa 120 nm³ vodorod uchun 86.4 kg bug’ kerak

1ta ekstrolizyorni unumdorligi 60 m³ /s shunda suv sarfi

D₁60·86.4·24/1000=124,416kg/k suv bosimi isitish 200 kg/s

D₂=200·24=4800kg/kJami bug’ sarf iD₀=D₁+D₂=124,416+4800=4924,416

7.2 USKUNALARNI TANLASH VA ULARNI SONINI XISOBLASH

Avtokla yog’larni parchalash uchun xizmat qilib, bu jarayon natijasida gliserinli suv va yog’ kislotalari xosil bo’ladi. Yog’ kislotalari yuqori xaroratda juda agressiv ta’sir qilgani uchun avtoklav

Kislotaga chidamli bo’latdan yasalgan. Avtoklavni xamma ichki detallari xam kislotaga chidamli bo’latdan tayyorlangan. Avtoklavni tashqi yuzasi 150 mm qalinligi izolyasiya bilan qoplangan. Yog’ va suv avtoklavni tagigacha etadigan (2) truba orqali kiradi. Shu truba orqali birinchi gliserinli suv chiqariladi. Yog’ kislotalari va 2chi gliserinli suv (2) trubaga paralel qilib tushirilgan va avtoklavni tagiga 0,7 m etmaydigan truba orqali siqib chiqariladi. Trubani avtoklavni tagiga etmasligi 1,3t gliserin suvni qolishini ta’minlaydi va bu 1-davr parchalanishi uchun ishlatiladi. (3) truba orqali yuqori bosimli bug’ beriladi. Uni oxirida barbatyor (4) bor, ochiq bug’ uchun. (5) truba orqali (7) difragma orqali avtoklavdan soatiga 200 kg ga yaqin bug’ chiqarib turiladi. Avtoklavni to’ldirish paytida xavo (9) krandan chiqarilib yuboriladi. Sovutish paytida xuddi shu kran orqali avtoklavga xavo beriladi. Avtoklav qopqog’i ustida suxoparnik (7) bor va avtoklav tayanchlar ustiga o’rnatilgan. Avtoklav kislotaga chidamli bo’latdan yasalgan namunaolgich bilan ta’minlangan. Uni yordamida 0,5-1,0 l suyuqlik olsa bo’ladi.

Parchalash jarayoni tamom bo’lgandan so’ng avtoklav ichidagi moddalar

bosim pasaytirgichga yuboriladi.

Yog’larni parchalash uchun avtoklav.

1 – avtoklavning to’liq payvandlangan silindrik korpusi ustki va ostki sferik qopqoqlari bilan; 2 – yog’ va kondensat beriladigan trubka; 3 – yuqori

bosimli bug’ beriladigan trubka; 4 – sferik qopqoqdagi tuynuk (lyuk); 5 –

yog’ kislotalari va ikkilamchi gliserinli suv siqib chiqariladigan trubka4 6 – bo’shatishi shtuseri; 7 – tayanch oyoqlar; 8 – termoizolyasiya; 9 – rezbali biriktirish muftalari; 10 – nazorat oynasi.

Yuqori xaroratli gidrolliz maxsulotlari reaktordan chiqayotganda yuqori xaroratga va bosimga ega bo’ladi. Yog’ kislotalari va gliserinni qayta ishlash odatda past xaroratda va bosimda olib boriladi. Masalan: labirintli bosim pasaytirgichda. Bu apparat slindrsimon idish bo’lib, sferik qopqoq va tagdan iborat.Apparat kislotaga chidamli po’latdan yasalnag bo’lib, muxofaza klapani, manometr, ikkilamchi bug’ni chiqarish uchun truba bilan jixozlangan.

Apparatni ichiga, bir-birini ichida turuvchi va diametri 105-186 mm bo’lgan maxsus kengaytiruvchi labirintlar (3), (4), diametri 14 mm bo’lgan sopol (2) joylashtirilgan.

Xosil bo’lgan bug’lar qaytargich orqali o’tib, (7) shnekdan chiqib ketadi. Ajralgan suyuqlik balandligi 350 mm bo’lgan (5) truba orqali quyib olinadi,xosil qilingan gidravlik zatvor yog’ kislota lari va gliserinli suv bilan suv bug’ini chiqib ketmasligi ta’minlaydi. Apparat 0,12 Mpa bosimda ishlashga mo’ljallangan.

Texnik gliserin qayta ishlab, undan distillangan, kimyoviy toza, dinamit va tibbiy maqsadlarga ishlatiladigan gliserinlar olinadi. Yuqoridagi gliserinlarni olish uchun Ruimbek va Skot tipidagi texnologik uskunalardan foydalaniladi.

Ruimbeka tipidagi texnologik sxemada asosiy uskunalar isitgich bilan disstillyasion kubdir.

Isitgich slindrsimon uskuna bo’lib, elipssimon qopqoqdpan tashkil topgan. Isitgich ikki qismdan iborat bo’lib, ular fdyanes yordamida birlashtirilgan. Apparatni pastki qismida 3 ta slindrsimon zmeevik joylashtirilgan bo’lib, ularni qizdirish uchun bosimi 0,3-0,4 Mpa ga teng bo’lgan suv bug’i beriladi. Qizdirish jarayonini olib borish uchun 5-chi shtuser orqali texnik gliserin berilib 90^oS gacha isitiladi. Qizdirish natijasida xosil bo’lgan suv bug’i (8) shtuser orqali chiqib kondensatorga yuboriladi. Qizdirish jarayoni vakuum ostida olib boriladi. Ko’rish oynasi (6) orqali jarayon kuzatiladi. Isitgichni tashqi yuzasi izolyasiya bilan qoplangan.

Isitgich 2 ta trubali reshyotkadan diametri 55/50 bo’lgan trubalardan, ularni isitish yuzasi 30 m², yuqoriga

va pastgi galovkalardan tashkil topgan. Korpusda to’lqin forma kompensator (2) bor. Yuqorigi boqa flanes yordamida trubali reshyotkaga birlashtirilgan. Qaytaruvchi shit bug’ suyuqlik aralashmasini keng patrubok (9) toion yo’naltiriladi. Pastki boshcha konus formasiga ega va u pastki trbali reshetkaga birlashtirilgan. Bu boshchada sirkulьyasiya trubasini, gliserinni kirishi va chiqishi uchun shneklar bor. Isitgich korpusida bug’ uchun (6), kondensat uchun (7), muxofaza klapani uchun (5) shneklar bor. Apparatni eritma tegadigan qismi qizil misdan, trubali reshyotkalar esa latundan tayyorlangan.

Gliserin isitkich:

1 – silindrik korpus; 2 – isitilgan va qisman quritilgan gliserin chiqadigan shtuser;

3 – isituvchi zmeeviklar; 4 – ostki qopqoq; 5 – gliserin kiritiladigan shtuser; 6 – nazorat oynasi; 7 – elleptik qopqoq; 8 – bug’lar chiqadigan shtuser.

Bak moyini saqlash uchun mo’ljallangan. Moy 9 soat davomida saqlanadi va uning xajmi q=80/3=26,66 t =26660 kg ga teng. Moyning xarorati 60⁰S, moyning zichligi r=898 kg/m³, to’ldirish koeffisenti n=0,9.

Bakning to’liq sig’imi V=Q/p·n=26660.898·0,9=32,98 m³

Sig’imi 32,98m³ bo’lgan ikki bak olamiz. Bakning o’lchamlarini aniqlaymiz.

Berilgan:

Uzunligi L=2,7 m

Kengligi balandligiga teng B=H

N=V/L=16,49/2,7=2,47 m

O’rnatilgan bakning o’lchamlari

• 
  uzunligi 2700 mm
  
• 
  kengligi 2470 mm
  
• 
  balandligi 2470 mm
  
• 
  sig’imi 16,49 m³
  

Agar slindrsimon bak xajmi ortsa, uning o’lchamlari quyidagicha xisoblanadi:

D=4·V/1,2·P=4·16,49/1,2·3,14=2,56 m

N=1,2·D=1,2·2,56=3,07 m

O’rnatilgan bakning o’lchamlari:

• 
  diametri 2700 mm
  
• 
  balandligi 3070 mm
  
• 
  sig’imi 16,49 m³
  

Filьtr – press. Filьtr – press rafinasiyalangan moyni qoldiqdan ajratish uchun mo’ljallangan. Filьtrlash loyni filtrlovchi mato orqali o’tkazish bilan olib boriladi.

Kerakli filьtrlash yuzasi quyidagicha aniqlanadi.

F=V/K √p·τ / μ = 76,52/0,00020√6000·21/0,004519=72/45 m²

Bu erda: V-filьtrlanayotgan moy xajmi;

V=70,33/0,919=76,52 m³

R-filьtrlanayotgan bosim

R=0,6 ata = 6000 kg/m²

μ-30 ⁰Sdagi moyni dinamik qovushqoqligi,

μ=0,004519 kgs/m²

K-filьtrlash koeffisenti ifloslangan suyuqliklar uchun 0,00015 va kam miqdorda ifloslangan suyuqlik uchun 0,00020.

τ-filьtrlash vaqti quyidagi rejim uchun :

filьtrlash – 7soat

tozalash – 1 soat, ya’ni kuniga 21 soat

30-ramali filьtrpressning filьtrlash yuzasi quyidagiga teng:

G’=2·30(0,820·0,820) =49,0 m²

Kerak bo’lgan ramasi filьtrlash soni:

N=G’/G’’ = 72,45/40,0 = 1,81

Demak 2 ta F11M-40-820/45 u markali filьtrpress qabul qilinadi.

Texnik tavfsifi

Filьtrlash yuzasi 40 m²

Ramalar soni 30 dona

Ramalar o’lchamlari 820x820mm

Elektrodvigatellar soni 2 dona

Umumiy quvvati 4,1 kVt

O’lchamlari 4775 x 1675 x 2075 mm

Og’irligi 9,6 t

7.3 Asosiy uskuna

Gidrogenlash uchun avtoklav, qurilmaning ishchi sig’imi Vp = 6m

1. 
   Avtoklavdagi xarorat, t_m = 250⁰S
   
2. 
   Berilgan xaroratda (t_m) yog’ning solishtirma og’irligi  = 752 kg/m³ (mahsulot jadvalidan).
   
3. 
   Qurilmani to’ldirish koeffisienti  = 0,65.
   
4. 
   Qurilmada yog’ intensiv aralashtirilib turgani uchun qurilmaning tulik sig’imi:
   

Vp 6000 3

V = = 12.3м

 725*0.65

Avtoklavning gabarit o’lchamlarini hisoblaymiz:

Silindrik shakldagi qurilma diametrini quyidagi formula bilan topishadi:

V  ПД3  Н,м3

4

bu erda: D - qurilma diametri, m

N - qurilma balandligi, m

Berilgan tipdagi qurilmalar uchun ^H _1,2 1,3

D

qabul kilamiz 1,2

4V 412,3

Bunda: D = 3  3  2,4м.

1,2 1,23,14

U xolda: N=1,2 . 2,4 = 2,88 m

Ns = 2880 - 2 . 150 = 2580 mm ni tashkil kiladi.

U xolda diametr D = N/1,2 = 2150 mm bo’ladi.Bu hisobni qilishdan asosiy maqsad qurilmaning grafik konstruktiv ishlashda zarur bo’lgan xamda aloxida elementlar (aylanuvchi kismlar, issiqlik hisobi va boshkalar) qopqoqi uchun kerak bo’lgan boshlangich parametrlarni aniqlashdir.

Hisoblashda kayta ishlanayotgan materialning koeffisientlari va boshka ko’rsatkichlari (qovushqoqligi, zichligi, solishtirma og’irligi, issiqlik utkazish koeffisienti va shunga o’xshash) ma’lumotlar beradigan adabiyotlarasosida qo’llaniladi. Foydalanilgan yoki bu formula, koeffisienti va boshka parametrlar “foydalanilgan adabiyotlar” ruyxati keltirilgan adabiyotlarga asoslanishi kerak.Qurilma ishining asosiy tavsifi bo’lib, uning unumdorligi hisoblanadi. Unumdorligi deb vaqt birligi ichida olingan mahsulot miqdoriga (massa, xajm, dona) aytiladi.

Loyihalanayotgan qurilma hisoblanishi kerak bo’lgan unumdorligi quyidagi formula bilan aniqlanadi.

GtGn

P = э ^;

bu erda: Gt- talab qilinayotgan mahsulot miqdori (massaviy kgda, xajmiy m³, donaviy donada)

Gn- yo’qolishi mumkin bo’lgan mahsulot yig’indisi (kg, m³, dona)

_v - mahsulot uzatish vaqti (sek, min, soat)

 - ekspluatasiyadagi vaqt yo’qotish (sek, min, soat)

_e Olingan unumdorlik (agar loyihalashda berilgan vazifada berilmagan bo’lsa.

(loyihalanayotgan obhektning qolgan parametrlarini hisoblash uchun boshlang’ich asos bo’lib hisoblanadi.

Konstruktiv parametrlarini aniqlash uchun odatda xajmiy unumdorlik W m³ (s) kattaligidan foydalaniladi:

W = ^G



bu erda: G - massa unumdorligi, kg/s

 - mahsulotning zichligi yoki tortma og’irligi, kg/m³

Avtoklavni quyidagi o’lchamlarini qabul kilamiz: diametr - 2150 mm silindrik kism balandligi - 2580 mm sferik qopqoq balandligi - 150 mm sferik taglik balandligi - 150 mm Qurilmaning tulik xajmi - 12,5 m³ o’tkir bug bilan aralashtirishda salomas isitish davomiyligi  = 30min

3. 
   salomasning boshlangich va oxirgi xarorati t_b = 80 ⁰S, t₀ =200 ⁰S
   
4. 
   isituvchi bug xarorati t_p = 216 ⁰S
   
5. 
   isituvchi bug bosimi 2,2MPa ( 22 kg / sm²)
   
6. 
   salomasning issiqlik sig’imi S = 2,514 k Dj/kg.grad
   

Salomasning isitish uchun issiqlik miqdori: Q₁ = G (t_k -t_n ) C 1,1 kDj bu erda: 1,1-isitishdagi koeffisent

Q₁ = 250 (200 - 80) 2,514 1,1 = 82962 k Dj

Issiqlikni soatiga sarfi:

Q2  Qr₁60  829623060 165924кДж/соат

Haroratlarning o’rtacha farq

216216

_tер _ 13613616 _ 59_ фарк2001613680

2,3lg

16

Zmeeviklarni isitish yuzasini quyidagi formuladan topamiz:

Q2 2