Qarshi muhandislik iqtisodiyot institui neft va gaz fakulteti «texnologik mashinalar va jihozlar» kafedrasi

 
 
 
 
 
 
 
 
 
3-rasm. Cho’ktiruvchi sentrefuga. 
1
 - Qоbiq; 
2
 - Rоtоr; 
3
 - Suspenziya berilаdigаn mоslаmа 
4
 - Tаqsimlоvchi kоnus: 
5
 - 
Tindirilgаn suyuqlik chiqаdigаn mоslаmа 
Cho’ktiruvchi sentrfugаlаr qаttiq zаrrаchаlаrning o’lchаm kаttаligi 5-100 
mm bo’lgаn vаqtdа ishlаtilаdi. Cho’ktiruvchi sentrfugаlаrdа hоsil bo’lgаn 
cho’kmаni quritish qiyin. 
Cho`ktiruvchi stentrifuga
. Bu turdagi qurilmalar rotori yaxlit metalldan 
tayyorlanadi (4-rasm). Ularning ishlash prinstipi xuddi tindirgichlarnikiga 
o`xshashdir. Boshlang`ich aralashma qurilma rotoriga truba orqali uzatiladi. 
Rotor 2 ning aylanishi natijasida markazdan qochma kuch ta’sirida zichligi 
yuqori bo`lgan zarrachalar rotorning ichki yuzasiga to`planadi, zichligi kamrog`i 
esa, aylanish o`qiga yaqinroq joyda yig`iladi. Tozalangan suyuqlik, ya’ni fugat, 
qobiq 3 dagi shtuster orqali tashqariga chiqariladi. Rotor devorida hosil bo`lgan 
cho`kma esa, jarayon tugagandan so`ng to`kiladi. 

---

152 
Filtrlovchi stentrifuga
. Ushbu stentrifuga qobiq 3 ichida o`rnatilgan 
aylanuvchi rotor 4 dan tashkil topgan. Rotor devori teshik, to`rsimon bo`lib, 
uning ichki yuzasi filtrlovchi material bilan qoplangan (6-rasm). 
Rotor elektr yuritkich yordamida aylantiriladi. Aylanma harakat tufayli 
rotor 4 ichidagi suyuqlikga markazdan qochma kuch ta’sir qila boshlaydi. 
Natijada gidrostatik bosim hosil bo`ladi va u jarayonni harakatga keltiruvchi 
kuchi deb ataladi. Ushbu kuch ta’sirida aralashma filtrlovchi material va rotor 
devorida hosil bo`lgan cho`kma qatlamidan o`tib tozalanadi. Bunday 
stentrifugalarda jarayon uch bosqichda o`tadi: a) cho`kma hosil qilish va 
filtrlash; b) cho`kma qatlamining zichlanishi; v) cho`kmadan suyuq fazani 
ajratish. Jarayonda hosil bo`lgan fugat shtuster 5 dan tashqariga chiqariladi.
Jarayon tamomlangandan so`ng, cho`kma suv bilan yuviladi. Hamma bosqichlar 
tugagandan keyin stentrifuga to`xtatiladi, so`ng esa konus 6 tepaga ko`tariladi va 
cho`kma to`kiladi.