Qarshi muhandislik iqtisodiyot institui neft va gaz fakulteti «texnologik mashinalar va jihozlar» kafedrasi

Tartibsiz joylashtirilgan nasadkalarning tasnifiy kattaliklari 
1-jadval
Nasadkalarning 
turlari 
O‘lchamlari 
(tashqi diametr, 
balandlik, devor 
qalinligi), mm 
1 m
3
dagi 
element-
larning 
soni 
Solishtir-
ma yuza, 
m
2
/m
3
Erkin 
hajmi, 
m
3
/m
3
1 m
3
nasad-
kaning 
massasi, 
kg 
Кeramikadan 
tayyorlangan 
Rashig 
halqalari 
15x15x2 
192000 
330 
0,76 
590 
25x25x3 
48000 
200 
0,74 
530 
35x35x4 
14300 
140 
0,78 
590 
50x50x5 
6000 
90 
0,78 
530 
Po‘latdan 
tayyorlangan 
Rashig 
halqalari 
10x10x0,5 
910000 
500 
0,88 
960 
15x15x0,5 
192000 
350 
0,92 
660 
25x25x0,8 
48000 
220 
0,92 
640 
50x50x1,0 
6000 
110 
0,95 
430 
Кeramikadan 
tayyorlangan 
Pall halqalari 
25x25x3 
48000 
220 
0,74 
610 
35x35x4 
14300 
165 
0,76 
540 
50x50x5 
6000 
120 
0,78 
520 
Po‘latdan 
tayyorlangan 
Pall halqalari 
5x15x0,4 
192000 
380 
0,9 
525 
25x25x0,6 
48000 
170 
0,9 
455 
50x50x1,0 
6000 
108 
0,9 
415 
Кeramikadan 
tayyorlangan 
Berl egarlari 
20x2,0 
190000 
310 
0,69 
800 
25x2,5 
7900 
250 
0,70 
720 
35x4,5 
22000 
155 
0,75 
610 
50x6,0 
8800 
115 
0,77 
640 
Кeramikadan 
tayyorlangan 
Intalloks 
egarlari 
20x2,0 
210000 
300 
0,73 
640 
25x2,5 
84000 
250 
0,75 
610 
35x4,5 
22700 
165 
0,74 
670 
50x6,0 
8800 
110 
0,75 
610 
а 
b 

---

71 
Nasadkali kolonnalarda gaz va suyuqlik nasadka qatlami orqali qarama-
qarshi harakatda bo‘ladi. Berilayotgan suyuqlikning miqdori (namlash zichligi) 
va gaz harakatining tezligiga ko‘ra uskuna turli xil rejimda ishlashi mumkin. 
Кolonnadagi bu rejimlar ho‘llangan nasadkaning gidravlik qarshiligi bilan gaz 
keltirilgan tezligining o‘zaro bog‘lanish grafigi orqali ifodalanadi (4-rasm). 
Ushbu grafikdan ko‘rinib turibdiki, nasadkali kolonnalar to‘rt xil gidrodinamik 
rejim bilan ishlashi mumkin. 
 
4-rasm.
Nasadka gidravlik qarshiligi bilan kolonnadagi gaz oqimi tezligining o‘zaro 
bog‘lanishi (L=const): 1–quruq nasadka; 2–ho‘llangan nasadka. 
Birinchi rejim
– yupqa qatlamli (plyonkali) rejim bo‘lib, gazning kichik 
tezliklarida va suyuqlik oz miqdorda berilganda hosil bo‘ladi. Bunday rejimda 
suyuqlik nasadkalarning yuzalari bo‘ylab tomchi va yupqa qatlam tarzida 
harakat qiladi. Nasadkalarda ushlab qolingan suyuqlikning miqdori amaliy 
jihatdan gazning tezligiga bog‘liq bo‘lmaydi. Yupqa qatlamli rejim o‘tish 
nuqtasi A da tamom bo‘ladi. 
Ikkinchi rejimda
– qarama-qarshi yo‘nalgan gaz va suyuqlik o‘rtasida 
ishqalanish kuchlari ko‘payib, fazalarning kontakt yuzasida suyuqlikning gaz 
oqimi ta’sirida to‘xtab qolishi yuz beradi. Natijada suyuqlik oqimining tezligi 
kamayadi, plyonkaning qalinligi va nasadkada ushlab qolingan suyuqlikning 
miqdori ko‘payadi. Bu holat shartli ravishda tomchilarning osilib turish rejimi 
deb ataladi. Ushbu rejimda gaz tezligining ortishi bilan modda o‘tkazish 
jarayonining tezligi ko‘payadi. Bu rejim ikkinchi o‘tish nuqtasi V da tamom 
bo‘ladi. 
Berilayotgan suyuqlik miqdori va gaz tezligi ancha ko‘payganda