Qarshi davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti zoologiya va fiziologiya kafedrasi

x
Kuzatish 
paytida 
tirik bo’l-gan 
ndivid-lar 
soni, 
n
x
x
yosh orali-
g’ining bosh-
lanishida 
yashab qolgan 
individlar 
hissasi, 
l
x
x
va 
x
+1 
yosh 
oralig’ida 
o’lgan 
individ 
lar soni, 
d
x
x
vaqt 
oralig’i-
dagi 
solishtir-
ma o’lim, 
q
x 
x
vaqt 
oralig’i 
boshigacha 
yashab 
kolgan 
individ-
larning o’rtacha umr 
uzoqligi, 
yex 
0 
1 
2 
3 
 
4.3. Mustaqil ish topshiriqlari: 
1.
Populyasiyada tug’ilish va o’limni aniqlash usullarini tahlil qiling. 
2.
Tug’ilish 
va 
o’limning 
turli 
nisbatlarida 
populyasiyadagi 
o’zgarishlarni tushintiring. 
3.
Populyasiyadagi o’limga ta’sir qiluvchi omillarni tahlil qiling
 
4.4. Testlar: 
1.
 
Quyidagi formulalarning qaysi biri populyasiyadagi solishtirma 
tug’ilishni ifodalaydi? 
A) r =
t
N
N


V) d =
t
N
N
m


S) b =
t
N
N
n


D) b =
t
N
n


2.
 
Quyidagi formulalarning qaysi biri populyasiyadagi solishtirma 
o’limni ifodalaydi? 

---

91 
A) r =
t
N
N


V) d =
t
N
N
m


S) b =
t
N
N
n


D) b =
t
N
n


3.
 
Bir yilda bitta avlod beradigan turlar qanday nomlanadi? 
A) monovoltin V) polivoltin
S) monosiklik D) polisiklik
4.
 
Bir yilda ko’p avlod beradigan turlar qanday nomlanadi? 
A) monovoltin V) polivoltin
S) monosiklik D) polisiklik
5.
 
Hayotida bir marta ko’payadigan o’simlik turlari qanday 
nomlanadi? 
A) polikarpik V) monosiklik
S) polisiklik D) monokarpik 
6. 
Quyidagi munosabatlarning qaysi birida populyasiya turg’un holatda 
bo’ladi? 
A) b =d V) b < d S) b > d D) r =const
7. 
Bakteriya populyasiyasida 200 ta individ bor. 5 soat davomida bu 
populyasiyada 700 ta yangi bakteriya paydo bo’lgan. Populyasiyadagi 
solishtirma tug’ilish qanday qiymatga ega?
A) 1000 V) 0,7 S) 70 D) 140
Sinov savollari: 
1.
Populyasiyaning dinamik ko’rsatkichlariga qaysi ko’rsatkichlari 
kiradi? 
2. Populyasiyadagi tug’ilishga ta’rif bering. 
3. Solishtirma tug’ilish deganda nimani tushunasiz? 
4. Populyasiyadagi o’limni qaysi formula asosida topish mumkin? 
5. O’simliklardagi monokarpik va polikarpik turlarga ta’rif bering.
6. Populyasiya sonining o’zgarishi haqida qaysi ko’rsatkichlarga 
qarab xulosa chiqarish mumkin?
7. Yashovchanlik jadvali nima uchun tuziladi? 
 
 
 
 
 
 
 
 
5- Mavzu: Yashovchanlik egri chizig’ini tuzish. 
Reja: 
1.
Yashovchanlik egri chizig’i
 
haqida nazariy ma’lumotlar

---

92 
2.
Yashovchanlik egri chizig’ini