Qarshi davlat universiteti kimyo kafedrasi noorganik kimyo fanidan



Download 10,98 Mb.
bet100/191
Sana31.12.2021
Hajmi10,98 Mb.
#267598
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   191
Bog'liq
Ноорганик кимё мажмуа

Vodorodli birikmalari- VIIA guruh elementlari asosan H2Е formulaga ega vodorodli birikmalarni hosil qiladi.

Oltingugurt atomlari ketanatsiya xossasiga egaligi sababli, bu elemenning bir necha vodorodli birikmlari mavjud, bunday birikmalarda oltingugurt o‘zaro bog‘lanib uzun zanjir hosil qiladi, vodorod atomlari esa terminal oltingugurt atomiga bog‘langan bo‘ladi. Masalan, Н2S2 (suyuqlanish temperaturasi -88 оC, qaynash temperaturasi 74,5 оC) va H2S6. Ushbu turdagi birikmalar sulmfanlar deb ataladi.

H2О molekulasining H2Е tarkibli boshqa birikmalarga qaraganda yuqoriroq qaynash temperaturasiga ega ekanligi, suvdagi kuchli vodorod bog‘lanish bilan tushuntiriladi. Hosil bo‘lish issiqligiga ko‘ra, bu elementlar vodorodli birikmalarining turg‘unligi guruhda yuqoridan pastga tushishi bilan kamayib boradi. Bu hodisa yuqoridan pastga tushush bilan elementlarning radiusi ortishi va vodorod atomining 1s orbitali bilan elektron taqsimlanish qiyinlashishi bilan tushuntiriladi. Shu yo‘nalishda vodorodli birikmalarning kislotalik xossasi ham ortib boradi. Suv molekulasining bog‘ burchagi sр3 gibrid orbitallarining qiymatiga yaqin natijani ko‘rsatadi, biroq guruhning boshqa elementlar vodorodli birikmalaridagi valent burchak 90o atrofidagi qiymatlarni qabul qiladi.

Vodorod sulfid turli xil yo‘llar orqali olinishi mumkin. Shulardan eng oddiysi metall sulfidiga kislota ta’sir ettirib, bu maqsadda ko‘pincha qo‘rg‘oshin sulfiddan (galen)dan foydalaniladi.



Yuqorida ta’kidlab o‘tilganidek, selen va tellurning vodorodli birikmalarining hosil bo‘lish effektlari, shu birikmalarni elementlardan sintez qilinishiga yo‘l qo‘ymaganligi sababli, ularning vodorodli birikmalari tegishli selenid va telluridlarga kislota ta’sir ettirib turib olinadi.



Н2Е tarkibli birikmalar suvda oz miqdorda dissotsiyalanadi, biroq ikkinchi bosqich juda sekin boradi. Tarkibida YE2- tutgan eritmalar, o‘zlarida ishqoriy hossani namoyon qiladi.








Download 10,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   191




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish