Qarshi davlat universiteti kimyo – biologiya fakulteti noorganik kimyo kafedrasi mavzu: Uchuvchan suyuq aralashmalarnnng termodinamikasi. Gibbs-Konovalov va Vrevskiy qonunlari. VI. 11. Uchuvchan suyuq aralashmalar termodinamikasi

(VI.104) Dalton qonuni bug‘ning tarkibi уi ni parsial pi va umumiy bosim lar orqali ifodalaydi: (VI.105) Raul qonuni ri ni i-komponentning eritmadagi molyar qismi xi bilan bog‘lab turadi. Bu biz qidirayotgan xi va ui orasidagi munosabatni beradi: yoki

(VI.106) tenglamadan ideal eritmalarda gaz fazasi doimo uchuvchanligi yuqoriroq komponent bilan boyiganligi kelib chiqadi. Bu VI.8-rasmda ko‘rsatilgan: a) b)

p
1
p
2
x
1
=
y
1
=
y
1
x
1
x
2
=
y
2
=
1
1
1
1
b
0
0
Р

VI.8-rasm. Suyuqlikning (uzluksiz chiziqlar) va bug‘ning (punktir) tarkiblari (2 komponentli ideal suyuq eritmalar uchun) Bug‘ning yuqori bosimi qaynash haroratining past ekanligini bildiradi. Shuning uchun eritmalar nazariyasida ham, rektifikatsiya jarayonlarini ifodalashda ham tarkibni eritmaning qaynash harorati-dan bog‘liqlik grafigi keng ishlatiladi, bunda umumiy bosim рΣ tashqi bosimga tenglashadi: normal qaynash harorati uchun 1 atm. Binar ideal eritmalarning xossalarini ifodalash uchun qo‘llaniladigan diagrammalarning to‘plami VI.9-rasmda misol tariqasida keltirilgan.

VI.9-rasm. Ideal binar eritmalar uchun umumiy bosim (T=const), qaynash harorati (p=const) va suyuqlik va bug‘ning tarkiblari (sxema): oxirgi 2 ta grafikdagi diagonal (punktir) gaz va suyuq fazalarining tarkiblari tengligiga mos keladi