Qarshi davlat universiteti ingliz filologiyasi fakultetlararo ingliz tili

Rule: Kishining nimanidir yoki nimadir qilishni yoqtirish yoki yoqtirmasligini bildirish uchun the Present Simple tense ishlatiladi.
Bu qoidada yoqtirish yoki yoqtirmaslik mazmunidagi fe’llar ishlatiladi: like, love, hate, dislike, can’t stand, don’t mind, prefer, enjoy va b.q. Ushbu yoqtirish va yoqtirmaslik fe’llaridan so’ng otlar, olmoshlar va fe’llarning gerund (doing) shakli ishlatiladi.
Model:

SUBJECT + VERBS OF LIKING OR DISLIKE + NOUN/PRONOUN/DOING

She can’t stand cats. Uning mushuklarga toqati yo’q.
He loves playing basketball. U basketbol o’ynashni yaxshi ko’radi.
Rule: The Present Simple tense hozirgi zamonda jadval va programma asosida bajariladigan ish-harakatlarni ifodalaydi. Bu holatda ish-harakatning bajarilishi aniq bir vaqtga belgilangan bo’ladi va bu ish-harakatlar har doim belgilangan jadval va programma asosida bajariladi. (Timetable/programm)
! Quyidagi ish-harakatlar jadval va programma asosida bajariladigan ish-harakatlar hisoblanadi:
1. Jamoat transportlari qatnovi vaqti (buses/trains/planes);
2. Sportga oid bo’lgan matchlar, musobaqalar, turnirlar, bellashuvlarning boshlanish va tugash vaqti;
3. Har-xil shou dasturlar (konsertlar/spektakllar/ko’rgazmalar) ning boshlanish va tugash vaqti;
4. TV hamda radio dasturlarining boshlanish va tugash vaqti;
The Art Exhibition starts on 15 May and finishes on 15 July. San’at ko’rgazmasi 15 mayda boshlanadi va 15 iyulda tugaydi.
The term ends on 21 ^stDecember. Chorak 21 inchi dekabrda tugaydi.
The match finishes at 7:45. Match 7:45 da tugaydi.
The plane leaves at 6:05. Samolyot 6:05 da uchadi.
! The Present Simple tense kelasi zamondagi jadval asosida bajariladigan ish-harakatlarni ham ifodalaydi va bu holatda kelasi zamon payt ravishlari bilan ishlatiladi.
This train leaves for London at 8 p.m tomorrow. Bu poyezd ertaga kechqurun soat 8 da Londonga jo’naydi.